Overleving

Paai 2023

De karperpaai is elk jaar weer anders. Zowel qua intensiteit als wat betreft locatie en tijdstip. Vooral op open water waar de dynamiek nu eenmaal groter is dat in een afgesloten stilstaand water. Anders dan we vaak aannemen is het zelfs zo dat karpers, althans in de lage landen, lang niet allemaal en altijd deelnemen aan de paai. Het valt bijvoorbeeld menig karpervisser op dat het gemiddelde gewicht van paaiende karper een stuk lager ligt dan bij de vangsten! Juist die grotere karpers lijken vaak niet eens mee te doen aan het feest. Hom en kuit worden dan weer opgenomen door het lichaam. Met een grillig en koud voorjaar als we nu hebben zou dat weleens eerder regel dan uitzondering kunnen zijn. Toch is er hier en daar wel degelijk al gepaaid.

Filips observatie

Alweer drie weken geleden kregen we van inmiddels voltijds ‘vogelaar’ en natuurkenner Filip Matthys een intrigerende foto van ogenschijnlijk paaiende karpers in het overstromingsgebied van de IJzer. Ja, als vogelaar kom je ook nog eens ergens! Dit waren de indrukken van de man die we node missen bij de BVK.

“Mijn aanvoelen is dat we (ik toch…) veel te lang gedacht hebben dat de watertemperatuur allesbeslissend was om karper aan het paaien te krijgen. 20°C was zowat de omschakeltemperatuur.

Andere triggers zijn ongetwijfeld: het aanwezig zijn van geschikt paaisubstraat, zonlicht, de (erg dichte) nabijheid van soortgenoten en vitaliteit (lees in dit geval: voldoende en gevarieerd voedsel in de aanbieding).

Gisterochtend gaf de thermometer 3°C aan, in de namiddag was dat zo’n 12 à 14°C. Met zekerheid onvoldoende voor die grens die we wel vaker op 20°C leggen.

De karpers zullen primair het overstromingsgebied zijn opgezwommen omdat daar de feestdis rijkelijk werd geopend. Voedsel à volenté! Tel daar het ondiepe water, zonlicht en de aanwezige vegetatie bij op, en je komt al een heel eind. Wanneer karpers dan ook nog eens tegen elkaar aan gaan zwemmen (mogelijk zwemmen ze allemaal door smalle traktorsporen omdat het daar tien centimeter dieper is), is het feest compleet. Herinner je nog dat Kim Corten. vertelde dat ze in april de voederautomaten uitzetten nét om dat tegen elkaar aan zwemmen – gevolgd door paaien – te vermijden in de betonnen bakken?

Het zou me trouwens niet verwonderen dat het gisteren alleen maar ‘oefenen’ was, zonder dat er sprake was van ei-afzetting”

Filip Matthys

Paaisucces

Hoe dan ook, drie weken later is duidelijk dat de paai dit jaar nog rommeliger verloopt dan normaal al het geval is. Door de vele regen van de afgelopen maand staan de rivieren hoog en staan best veel uiterwaarden onder water. En ondanks de lage watertemperaturen is dat dus een enorme trigger om te gaan paaien. Riviervisser Ronny Kivit maakte afgelopen week dit filmpje op de uiterwaarden van een van onze grote rivieren. Ook hier was er weinig warmte voor nodig om een bonte stoet aan karpers op de been te brengen voor een paaifestijn.

Er is nog een ander element dat een bijzondere rol speelt bij deze schijnbaar opportunistische keuze voor tijd en plek: het paai- en opgroeisucces! Dat succes is bij karper in ‘normale’ omstandigheden namelijk vrijwel nihil. Zowel eitjes als broedjes vallen dan massaal ten prooi aan van alles en nog wat, vooral aan allerlei soorten vissen. Dat is dus anders in de uithoeken van overstromingsgebieden, waar karpers niet zelden als eerste en enige vissoort tot paai komen. Hier komt de kracht van karpers goed van pas! Ze ploegen zich naar gedeeltes van het water waar vrijwel geen anderen vissen komen. Ideaal voor het uitkomen van de eitjes en de opgroei tot karpers die groot genoeg zijn om uiteindelijk terug te keren naar de rivier.

Wat dat betreft mogen we met alle verbeteringen aan de meer natuurlijke inrichting van onze waterlopen best goede hoop hebben dat de negatieve trend van karper in rivieren en mogelijk ook boezemsystemen langzaam wordt omgebogen en de rivierkarpers zich in de toekomst ook zonder onze uitzettingen kunnen redden. Andere vraag is of we dat ooit helemaal willen, verslingerd als we zijn aan die prachtige kweekkarpers van tegenwoordig…

Joris Weitjens

FacebooktwittermailFacebooktwittermail

We kunnen weer!

ALV en open BVK-meeting

Op zondag 10 april organiseren we eindelijk weer een BVK-meeting in het Wapen van Diemen. Voor de mensen met een goed geheugen hadden we voor de in maart 2020 geplande bijeenkomst een mooi programma! Enfin jullie kennen het verhaal. We zijn verheugd dat ruim twee jaar later de broers Froger van SKP-GHV Groene Hart wederom bereid zijn gevonden om een inleidende lezing te komen houden op het thema: Overleving van (uitzet)karper.  

We beginnen om 10h30 met onze algemene ledenvergadering (ALV). Uiteraard met een verslag van de afgelopen twee jaar en de benoeming en herbenoeming van bestuursleden. De ALV geeft jou als lid ook een mooie kans om te vragen naar (of vraagtekens te zetten bij) de koers van de BVK. Die koers bepalen wij graag samen met de leden.

Tussen 11h30 en 12h sluiten we de ALV af met enkele broodjes, koffie en thee.

Om 12h30 begint het open gedeelte, toegankelijk voor iedereen (dus ook niet-leden). Mooie gelegenheid om de BVK-trofee en mooie andere prijzen uit te reiken (en door te geven…) aan de winnaars van het ITMW 2020 en 2021.

We vervolgen het interactieve gedeelte met als thema: overleving van (uitzet)karpers.

Allereerst zullen Juri en Erik Froger aan de hand van de SKP-resultaten van SKP-GHV Haagse Boezem hun bevindingen met ons te delen.

Daarna zal onze voorzitter Joris Weitjens aan de hand van een PowerPointpresentatie met de zaal verder in gesprek gaan over dit thema. De volgende vragen/vraagstukken zullen ongetwijfeld langskomen.

  • Hoeveel procent van uitgezette karpers overleeft de eerste jaren?
  • Zijn er (grote) verschillen in overleving tussen uitzettypen?
  • Zijn hardlopers in groei werkelijk doodlopers in levensduur?
  • Hoe sterk/zwak is de Valkenswaard-bloedlijn nu eigenlijk als het gaat om overleving?
  • Hoeveel winst valt er te behalen met een ‘hardere opgroei’ van k1 tot k3?
  • Wat is de beste uitzetperiode van het jaar?
  • Welk uitzettype past het beste bij open (rivier)water?
  • Wat is de grootste natuurlijke vijand van karper? Grote snoek, aalscholver of inmiddels toch de meerval of zelfs de otter?
  • Zouden we niet (veel) meer of juist minder moeten uitzetten afhankelijk van onze bevindingen?

Genoeg voer om als geïnteresseerde karperbeheerder, SKP’er of gewoon als karpervisser alvast over na te denken en op 10 april over mee te praten.

Uiteraard kun je tijdens de meeting zowel de nieuwe NB-bundel als eerdere bundels gratis scoren en wat dacht je van onze hoodies en de vertrouwde BVK-mutsen, alles zolang de voorraad strekt. Ook is het onlangs door het SKP-GHV prachtig uitgegeven eerste SKP-magazine deze dag verkrijgbaar.

We hopen weer op een gezellige, interessante bijeenkomst met veel interactie. We verwachten rond 15h00 het programma af te sluiten. Daarna hopelijk nog een leuke nazit (op het buitenterras?)

We zullen zien hoe de coronamaatregelen tegen die tijd zijn, of er een QR-nodig is enzovoorts. We houden jullie daarvan uiteraard op de hoogte.

Zorg dat je erbij bent. Alvast tot zondag 10 april!

Het BVK-bestuur

FacebooktwittermailFacebooktwittermail

Ze zwemmen weer

We hebben op Facebook alweer heel wat uitzettingen voorbij zien komen de afgelopen weken. Prachtig beschubde spiegels en stoere kale spiegels en gelukkig ook wel wat vaker edelschubs op de karperplank. Peschkes, Corten en EDKO-vis zien we het vaakst als leverancier langskomen. Heb je een uitzetting gedaan met karpertypes van andere leveranciers/kwekers dan houden we ons aanbevolen voor informatie en beeldmateriaal van die leveringen.

Een van de vele uitzettingen van de afgelopen weken: hier aan de Maas

2021 Is met name in de lage landen niet het beste groeiseizoen geweest met een vrij korte koele zomer en veel regenval. Dat zie je ook terug aan de karpers op de plank. Wat minder vet en dus wat lichter dan je op grond van lengte mag verwachten. Ook krijgen we berichten dat de Tsjechen van Corten dit jaar wat meer beschadigd zijn dan voorgaande jaren. We nemen dit op met Corten maar weten nu al dat het proces van kweekvijver tot waterkant, zeker bij de geselecteerde Tsjechen, met onzekerheden wordt omgeven en zeker niet geheel door de leverancier kan worden gecontroleerd.

Overleving

We zullen zien of beschadigingen en/of een kleiner formaat deze keer consequenties hebben voor de overleving. We vertellen onze achterban waarschijnlijk niks nieuws dat je in de eerste drie jaar altijd flinke verliezen leidt, soms tot wel 60% van het aantal uitgezette karpers. Dat is de natuur. Het wordt pas alarmerend als je in het eerste jaar na uitzetting gelijk 80% verliest zoals in het eerste decennium bij de Valkenswaardlichtingen geregeld voorkwam. Dergelijke verliezen zien we gelukkig al een tijd niet meer. De gebruikte bloedlijnen van nu lijken een stuk beter bestand tegen het leven buiten de kwekerij. Sterker, je ziet karpers in die eerste paar jaar vaak snel opknappen en uitgroeien van vrij slanke vissen tot stevige karpers. Hoe dat per type zit kun je trouwens  altijd rustig nakijken in onze lijst met uitzettypen.

Over een jaar of drie zullen we weten hoe deze nieuwe lichtingen het doen. Vol verwachting klopt ons hart…

AHV-uitzetting

In het weekend van 13 november ontving de AHV haar jaarlijkse karperleverantie. Deze keer was gekozen voor de Hollandse kweker EDKO-vis met een bestelling van 2/3 spiegelkarper en 1/3 edelschubkarper.

Edwin van Egmond waakt als een kloek over haar kuikens

Kwaliteit

Zonder meer een pré van EDKO-vis is het feit dat de karpers in de regel hooguit licht beschadigd zijn.. Ze zijn dan ook vers afgevist uit de peilvakken van een grote polder waar ze het laatste jaar van het opgroeiproces zijn  ‘uitgehard’.

Opvallend was dit jaar de variatie in grootte bij de k3 spiegelkarpers en bij de AHV gemiddeld eerder aan de kleine kant voor k3’s (1.8 kg). Qua beschubbing overheerste het vertrouwde patroon met een of meer korte rijen met schubben. Wij hebben als BVK eigenlijk het liefst elk jaar een net ander patroon maar wat het kenmerkende is van de schubbenpatronen van dit jaar ontdekken we vaak pas bij het matchen.

Dergelijke (schilder)patronen, zoals bij deze levering van EDKO-vis, (b)lijken voor kwekers veel lastiger ‘te maken’ dan de bekende rijenpatronen

De edelschubkarpers zagen er robuust uit met dikke staartwortels. Met gemiddeld 2.3 kg een flink slag groter dan de k3-spiegelkarpers. Een verschil dat hoogstwaarschijnlijk te wijten is aan het feit dat edelschubs en spiegels het laatste jaar van opgroei in andere peilvakken van polderwater doorbrengen. Die van de spiegelkarpers waren waarschijnlijk dichter bezet.

Onderhoudsuitzettingen

Alle karpers (inclusief edelschubs dus) werden stuk voor stuk op de plank(en) gefotografeerd.

Edels op de plank

Daarna werden ze verdeeld over verschillende (tien) AHV-wateren. Voornamelijk over afgesloten (circuit)wateren als de Sloterplas, de Amstelveense Poel en de Bosbaan. Het ging steeds om onderhoudsuitzettingen waarmee de karperstand op peil wordt gehouden. Ook op het boezemwater is weer uitgezet. Het bestand op de Amstelboezem loopt langzaam terug door achterblijvende natuurlijke aanwas en het wegebben van het effect van de (grotere) uitzettingen tussen 1998 en 2003. Ook in de Nieuwe Meer, deel van Rijnlandse Boezem (4.500 ha), zien we door de jaren heen een lichte krimp in de karperstand. Dat compenseer je uiteraard niet met gemiddeld circa 40 uitzetters per jaar zoals wij doen, maar samen met de grotere SKP’s van Rijnlands Boezem Noord en Zuid (Leiden) leveren we toch een aanzienlijke bijdrage aan het gehele bestand. Karpervissers genieten op die boezem al jaren van de gevarieerde karperstand met tegenwoordig ook steeds meer echt grote karpers (20kg-plus) afkomstig van de oudere SKP-uitzettingen.

Onderhoudsdosis onderweg

Blijven(d) volgen

Hoewel we vertrouwen hebben dat deze nieuwe lichting het in de AHV-wateren goed gaat doen, kunnen we als uitzetters wikken wat we willen, de natuur (de leefomstandigheden van de karper) beschikt. Gelukkig maar dat het Spiegelkarperproject van de AHV na 23 jaar nog steeds draait zodat we ook deze lichting weer naar hartenlust kunnen volgen. We kunnen haast niet wachten op de terugmeldingen!

FacebooktwittermailFacebooktwittermail

Persbericht meldcampagne 2021

 

Het betere weer komt eraan en dat bleek vorig jaar een uitstekend moment om met de Matching Community een meldcampagne te beginnen.

Met een flyer en een app om spiegelkarpers te melden geeft de Belangenvereniging Verantwoord Karperbeheer (BVK) samen met de Matching Community de aftrap van de meldcampagne 2021. Dat melden is tegenwoordig erg eenvoudig en vooral ook betrouwbaar. Heb je nog nooit een spiegelkarper van open(baar) water gemeld, bijvoorbeeld omdat je de weg naar het SKP in de buurt niet wist? Zet de webapp op je telefoon en melden van spiegelkarpers is een fluitje van een cent.

Voor velen staat het karperseizoen op het punt van beginnen! Steeds meer karpervissers kiezen tegenwoordig graag voor het open water: vaarten, kanalen, meren en rivieren. Dat is niet zo merkwaardig als je het weet dat Spiegelkarperprojecten (SKP) al sinds het begin van deze eeuw bouwen aan mooie gevarieerde karperbestanden in open water. Die inspanningen werpen hun vruchten af. Op praktisch al het open water zwemt een behoorlijk percentage (grote) spiegelkarpers rond.

Achtergrond

Voor SKP’s is het heel prettig als gevangen spiegelkarpers worden gemeld. Er is geen betere onderbouwing van uitzetplannen mogelijk dan via matches van karpers die hun gehele leven gevolgd worden. Hoe meer meldingen, des te beter visrechthebbenden (bijvoorbeeld federaties en hengelsportverenigingen)  in staat zijn de uitzettingen aan te passen aan de omstandigheden en de wensen van karpervissers.

Om welke wateren gaat het?

De Matching Community heeft thans een databank ter beschikking met circa 50.000 plankfoto’s van in Nederland en Vlaanderen uitgezette spiegelkarpers. Drie grote federaties (Midwest-Nederland, Zuidwest-Nederland en Friesland) hebben de matching van spiegelkarpers zelfs geheel uitbesteed aan de Matching Community. Het gaat voor circa 95%  om plankfoto’s van open wateren: denk aan rivieren, boezemsystemen, het gehele IJsselmeergebied, vaarten en kanalen en alle wateren die daarmee in verbinding staan. De Matching Community onderhoudt daarnaast ook goede contacten met tal van actief matchende SKP’s waarnaar we de melder kunnen doorverwijzen.

Fotografeer spiegelkarpers, bij voorkeur, beeldvullend op een natte mat!

Wat gebeurt er met je melding?

Na een vangstmelding krijg je altijd bericht terug, soms met een ‘instantmatch’ in de vorm van een ‘vangstplankfoto’ met daarbij interessante informatie over je vangst, maar even zo vaak duurt het (veel) langer voor er een match is. Weet wel dat matchers bij de Matching Community het niet snel opgeven

Gematcht of niet, de vangstmeldingen doen mee in de cijfers waaruit de BVK kan putten voor het belangrijke SKP-monitoringsonderzoek. Jaarlijks worden de verzamelde gegevens in geanonimiseerde vorm aan de  SKP-coördinator/visrechthebbende gerapporteerd. Op basis van deze gegevens kan vervolgens onderbouwd worden of vervolguitzettingen nodig zijn en hoeveel uitgezet kan worden.

De melder is de baas!

Misschien ten overvloede: bij de Matching Community blijft de melder de baas over zijn melding! Dat betekent dat absoluut nooit zonder uitdrukkelijke instemming (van de melder) een vangstfoto met of zonder match in de openbaarheid wordt gebracht!

Zorg dus dat je meldklaar bent voor het nieuwe karperseizoen, ga naar de website van de Matching Community: https://skp.karperbeheer.nl/   en volg de instructies om de app te downloaden.

Blijf ze vooral vangen, fotograferen (minimaal één foto van de gehele linkerflank, bijvoorbeeld op de onthaakmat) en melden natuurlijk!

Wij zien met de Matching Community uit naar een nieuw meldseizoen en naar een goede samenwerking met alle SKP’s in open water in Nederland en België!

Vriendelijke groet van Joris Weitjens en Filip Matthys.

FacebooktwittermailFacebooktwittermail

Vraag en antwoord karper en karperbeheer

We krijgen bij de BVK zo nu en dan vragen over karper en karperbeheer van geïnteresseerde volgers. Het lijkt ons de moeite waard om vraag en antwoord bij gelegenheid ook met jullie te delen. Wij hebben bij de BVK niet de wijsheid of waarheid in pacht, maar denken met onze expertise vragen op het gebied van de biologie van karpers en karperbeheer wel vaak zinvol te kunnen beantwoorden. We hebben daarom op onze website onder ‘Artikelen’ de nieuwe rubriek ‘Vraag en Antwoord’ toegevoegd.

Krimpende karperstand

Directe aanleiding voor de eerste publicatie in deze nieuwe rubriek op onze website is een vraag van Roeland Meijs over de oorzaak van het krimpen van de karperpopulatie in Flevoland. Maar het kon net zo goed over de randmeren gaan of de Benedenrivieren: die krimp is namelijk een fenomeen dat we sinds 2000 op menig watercomplex hebben waargenomen.

Roeland met een volwassen verwilderde schub uit Flevoland

De exacte vraag en het antwoord van de BVK kun je lezen door op de onderstaande link te klikken.

Lees hier de vraag van Roeland en het antwoord van de BVK 

FacebooktwittermailFacebooktwittermail