Paai 2023
De karperpaai is elk jaar weer anders. Zowel qua intensiteit als wat betreft locatie en tijdstip. Vooral op open water waar de dynamiek nu eenmaal groter is dat in een afgesloten stilstaand water. Anders dan we vaak aannemen is het zelfs zo dat karpers, althans in de lage landen, lang niet allemaal en altijd deelnemen aan de paai. Het valt bijvoorbeeld menig karpervisser op dat het gemiddelde gewicht van paaiende karper een stuk lager ligt dan bij de vangsten! Juist die grotere karpers lijken vaak niet eens mee te doen aan het feest. Hom en kuit worden dan weer opgenomen door het lichaam. Met een grillig en koud voorjaar als we nu hebben zou dat weleens eerder regel dan uitzondering kunnen zijn. Toch is er hier en daar wel degelijk al gepaaid.
Filips observatie
Alweer drie weken geleden kregen we van inmiddels voltijds ‘vogelaar’ en natuurkenner Filip Matthys een intrigerende foto van ogenschijnlijk paaiende karpers in het overstromingsgebied van de IJzer. Ja, als vogelaar kom je ook nog eens ergens! Dit waren de indrukken van de man die we node missen bij de BVK.
“Mijn aanvoelen is dat we (ik toch…) veel te lang gedacht hebben dat de watertemperatuur allesbeslissend was om karper aan het paaien te krijgen. 20°C was zowat de omschakeltemperatuur.
Andere triggers zijn ongetwijfeld: het aanwezig zijn van geschikt paaisubstraat, zonlicht, de (erg dichte) nabijheid van soortgenoten en vitaliteit (lees in dit geval: voldoende en gevarieerd voedsel in de aanbieding).
Gisterochtend gaf de thermometer 3°C aan, in de namiddag was dat zo’n 12 à 14°C. Met zekerheid onvoldoende voor die grens die we wel vaker op 20°C leggen.
De karpers zullen primair het overstromingsgebied zijn opgezwommen omdat daar de feestdis rijkelijk werd geopend. Voedsel à volenté! Tel daar het ondiepe water, zonlicht en de aanwezige vegetatie bij op, en je komt al een heel eind. Wanneer karpers dan ook nog eens tegen elkaar aan gaan zwemmen (mogelijk zwemmen ze allemaal door smalle traktorsporen omdat het daar tien centimeter dieper is), is het feest compleet. Herinner je nog dat Kim Corten. vertelde dat ze in april de voederautomaten uitzetten nét om dat tegen elkaar aan zwemmen – gevolgd door paaien – te vermijden in de betonnen bakken?
Het zou me trouwens niet verwonderen dat het gisteren alleen maar ‘oefenen’ was, zonder dat er sprake was van ei-afzetting”
Filip Matthys
Paaisucces
Hoe dan ook, drie weken later is duidelijk dat de paai dit jaar nog rommeliger verloopt dan normaal al het geval is. Door de vele regen van de afgelopen maand staan de rivieren hoog en staan best veel uiterwaarden onder water. En ondanks de lage watertemperaturen is dat dus een enorme trigger om te gaan paaien. Riviervisser Ronny Kivit maakte afgelopen week dit filmpje op de uiterwaarden van een van onze grote rivieren. Ook hier was er weinig warmte voor nodig om een bonte stoet aan karpers op de been te brengen voor een paaifestijn.
Er is nog een ander element dat een bijzondere rol speelt bij deze schijnbaar opportunistische keuze voor tijd en plek: het paai- en opgroeisucces! Dat succes is bij karper in ‘normale’ omstandigheden namelijk vrijwel nihil. Zowel eitjes als broedjes vallen dan massaal ten prooi aan van alles en nog wat, vooral aan allerlei soorten vissen. Dat is dus anders in de uithoeken van overstromingsgebieden, waar karpers niet zelden als eerste en enige vissoort tot paai komen. Hier komt de kracht van karpers goed van pas! Ze ploegen zich naar gedeeltes van het water waar vrijwel geen anderen vissen komen. Ideaal voor het uitkomen van de eitjes en de opgroei tot karpers die groot genoeg zijn om uiteindelijk terug te keren naar de rivier.
Wat dat betreft mogen we met alle verbeteringen aan de meer natuurlijke inrichting van onze waterlopen best goede hoop hebben dat de negatieve trend van karper in rivieren en mogelijk ook boezemsystemen langzaam wordt omgebogen en de rivierkarpers zich in de toekomst ook zonder onze uitzettingen kunnen redden. Andere vraag is of we dat ooit helemaal willen, verslingerd als we zijn aan die prachtige kweekkarpers van tegenwoordig…
Joris Weitjens
Paai van een k3
Het was even wachten op de eerste paaibeelden van 2020. Mike Molleman, matcher van SKP-Wilnis en SKP-Vinkeveense plassen maakte dit bijzondere filmpje van paaiende karpers in de polder.
En ja tussen de schubkarpers zwemt wel degelijk een jong spiegeltje. Je bent matcher of niet! Mike maakte een printscreen (‘still’) en op die still ontdekte hij dat het om no. 71 van de uitzetting van najaar 2019 gaat.
Mike maakte een printscreen (‘still’) en op die still ontdekte hij dat het om no. 71 van de uitzetting van najaar 2019 gaat.
Opmerkelijk in veel opzichten. De vis (een ‘EDKO’ van najaar 2019) bleek al een aardige reis achter de rug te hebben van zo’n 7 km door de polder. Maar is deze k3 (drie zomers) niet een beetje jong om zich te mengen in dit paaifestijn? Te zien aan het gedrag van de karpers is no. 71 een kuiter. Dat typische ‘optillen’ en stoten van de hommers tegen het buikje van no. 71 dient ter stimulering van het kuitschieten.
De vis (een ‘EDKO’ van najaar 2019) bleek al een aardige reis achter de rug te hebben van zo’n 7 km door de polder.
Karpers zijn behoorlijk vroeg paairijp. Robert Paul Naeff ontdekte vorig jaar zelfs vingerlingen in een vijver met louter k2 karpertjes. Die snelle vruchtbaarheid is natuurlijk een wapen om de soort in stand te houden. Wel is het zo dat hoe ouder de karper is hoe meer hom en kuit de vis bij zich draagt.
De kans dat de paai in dit deel van de polder succesvol zal zijn is gering. Helder en plantenrijk betekent veel jonge snoek en jonge aanwas is dan eigenlijk altijd kansloos. Vandaar dat ook in deze polder, waar ook de Vinkeveense plassen deel van zijn, verantwoorde SKP-uitzettingen nodig blijven voor een mooie gevarieerde karperstand!
Karpers over de dijk
In onze nieuwsbrieven besteden we al sinds april 2018 aandacht aan de Oostvaardersplassen. Het bekende natuurgebied met een van de meest dichte karperbezettingen van de lage landen. In het extreem ondiepe water komen karpers daar elk jaar tot succesvolle paai. Hoewel de bijzondere natuur daar buiten kijf is, was volgens de kenners toch echt een ‘reset’ van het gebied nodig om bijzondere (moeras)natuur te behouden of liever terug te laten keren. Een flinke peilverlaging in een deel van de Oostvaarderplassen is de belangrijkste maatregel om moerasvorming te stimuleren. De eerste fase van peilverlaging bleek afgelopen zomer tijdens een hittegolf fataal voor een flink deel van de visstand. Een massale sterfte als gevolg. Al eerder was er door Sportvisserij Nederland op aangedrongen om de karpers te verhuizen naar het Markermeer aan de andere kant van de dijk. Die operatie is sinds afgelopen najaar flink op gang gekomen. Zo’n tien ton verwilderde schubkarper is inmiddels over de dijk gezet. Niet duidelijk is hoeveel karper er nog gaat volgen.
OVP-karpers worden over de dijk gezet in het Markermeer
Met onze SKP-uitzettingen van de afgelopen ruim 20 jaar hebben we de karperbestand van het IJsselmeergebied vorm gegeven. Als zodanig zouden (hadden) we best wat meer betrokken willen worden bij deze operatie. Ook praktisch. Genoeg karpervissers die graag de handen uit de mouwen steken. Dat bleek echter organisatorisch niet mogelijk. Door Sportvisserij Nederland (Roland van Aalderen) worden we wel op de hoogte gehouden van de ontwikkelingen. We zijn uiteraard heel benieuwd naar de effecten van deze overzetting op de karperstand in het IJsselmeergebied. Hoe verschuift de verhouding tussen uitzetters (spiegelkarpers en edelschubs) en verwilderde schubs in het IJsselmeergebied? Er zijn grote vraagtekens bij groei-eigenschappen van de OVP-karpers. Een karpervisser van het Markermeer verzuchtte al: ‘Hebben we de OVB-hybride gelukkig verruild voor prachtige spiegels en edelschubs, krijgen we nu OVP-wildloedhybriden…’
De bouw van de ‘OVP-schubs’ doet inderdaad vermoeden dat het gros niet heel groot en zwaar zal te worden. Toch is niet gezegd dat dat 100% klopt. Zowel van OVB-wildbloedhybrides als van IJsselmeerschubs weten we dat als ze de (voedsel) ruimte krijgen om te groeien wel degelijk een percentage flink groot en zwaar (20 kg plus) kan worden. Om de proef op de som te nemen zouden we graag een deel ven de OVP-karpers uitzetten in een omgeving waar we ze (beter) de komende tijd kunnen volgen. Qua groei maar ook qua overleving/houdbaarheid. We houden jullie op de hoogte of dat gaat lukken. Voorlopig kunnen karpervissers van vooral Markermeer, IJmeer en zuidelijke randmeren komend jaar meer aanbeten verwachten. Voor een indicatie: het gemiddelde gewicht van de OVP-schubs ligt bij uitetting rond de vier kg. Stuur ons gerust foto’s!
Spiegel van de maand – Dé Westlandgrachter
Dat karpers flink kunnen jojoën in gewicht weten we wel. Vooral het verschil bij kuiters is voor en na de paai vaak aanzienlijk. Toegegeven, zelfs al ben je in de verste verte geen kg-jager zullen er toch weinig karpervissers zijn die een karper liever vlak na de paai vangen. Maar voor deze Spiegel van de maand zul je niet snel je neus ophalen, toch? Veel mooier worden ze niet gemaakt? Rick Kramer was de gelukkige vlak voor de paai van 2019, Jean Paul Rick Jean Paul Ditmarsch er net na.
Joris Weitjens maakt in z’n commentaar duidelijk dat het vangen van welke Westlandgrachter ook een unieke gebeurtenis is. Is dit bijzondere uitzettype verloren voor komende generaties of is er misschien toch een sprankje hoop?
Kweekescapades van een BVK-er in Frankrijk
Niet alle bezoekers van onze website zullen gezien hebben dat we ook een kopje ‘zelf kweken’ hebben. We zijn er als BVK heel blij mee dat Robert Paul Naeff zijn recente ervaringen met (op)kweken van karpers in z’n eigen water in Frankrijk met ons wil delen. Robert Paul laat bovenal zien dat het zelf karpers (op)kweken, weliswaar heel boeiend is, maar veel minder gemakkelijk dan veelal wordt aangenomen. Hij gaat bij zijn kweekescapades in de weer met de legendarische bloedlijn van Leney (Redmire) en de fraaie nakomelingen van een spontane paai van het bekende meer van Villedon.
Wat ons betreft is dit het een begin van een mooie reeks! Lees hier verder
