Ze zwemmen weer
We hebben op Facebook alweer heel wat uitzettingen voorbij zien komen de afgelopen weken. Prachtig beschubde spiegels en stoere kale spiegels en gelukkig ook wel wat vaker edelschubs op de karperplank. Peschkes, Corten en EDKO-vis zien we het vaakst als leverancier langskomen. Heb je een uitzetting gedaan met karpertypes van andere leveranciers/kwekers dan houden we ons aanbevolen voor informatie en beeldmateriaal van die leveringen.
Een van de vele uitzettingen van de afgelopen weken: hier aan de Maas
2021 Is met name in de lage landen niet het beste groeiseizoen geweest met een vrij korte koele zomer en veel regenval. Dat zie je ook terug aan de karpers op de plank. Wat minder vet en dus wat lichter dan je op grond van lengte mag verwachten. Ook krijgen we berichten dat de Tsjechen van Corten dit jaar wat meer beschadigd zijn dan voorgaande jaren. We nemen dit op met Corten maar weten nu al dat het proces van kweekvijver tot waterkant, zeker bij de geselecteerde Tsjechen, met onzekerheden wordt omgeven en zeker niet geheel door de leverancier kan worden gecontroleerd.
Overleving
We zullen zien of beschadigingen en/of een kleiner formaat deze keer consequenties hebben voor de overleving. We vertellen onze achterban waarschijnlijk niks nieuws dat je in de eerste drie jaar altijd flinke verliezen leidt, soms tot wel 60% van het aantal uitgezette karpers. Dat is de natuur. Het wordt pas alarmerend als je in het eerste jaar na uitzetting gelijk 80% verliest zoals in het eerste decennium bij de Valkenswaardlichtingen geregeld voorkwam. Dergelijke verliezen zien we gelukkig al een tijd niet meer. De gebruikte bloedlijnen van nu lijken een stuk beter bestand tegen het leven buiten de kwekerij. Sterker, je ziet karpers in die eerste paar jaar vaak snel opknappen en uitgroeien van vrij slanke vissen tot stevige karpers. Hoe dat per type zit kun je trouwens altijd rustig nakijken in onze lijst met uitzettypen.
Over een jaar of drie zullen we weten hoe deze nieuwe lichtingen het doen. Vol verwachting klopt ons hart…
AHV-uitzetting
In het weekend van 13 november ontving de AHV haar jaarlijkse karperleverantie. Deze keer was gekozen voor de Hollandse kweker EDKO-vis met een bestelling van 2/3 spiegelkarper en 1/3 edelschubkarper.
Edwin van Egmond waakt als een kloek over haar kuikens
Kwaliteit
Zonder meer een pré van EDKO-vis is het feit dat de karpers in de regel hooguit licht beschadigd zijn.. Ze zijn dan ook vers afgevist uit de peilvakken van een grote polder waar ze het laatste jaar van het opgroeiproces zijn ‘uitgehard’.
Opvallend was dit jaar de variatie in grootte bij de k3 spiegelkarpers en bij de AHV gemiddeld eerder aan de kleine kant voor k3’s (1.8 kg). Qua beschubbing overheerste het vertrouwde patroon met een of meer korte rijen met schubben. Wij hebben als BVK eigenlijk het liefst elk jaar een net ander patroon maar wat het kenmerkende is van de schubbenpatronen van dit jaar ontdekken we vaak pas bij het matchen.
Dergelijke (schilder)patronen, zoals bij deze levering van EDKO-vis, (b)lijken voor kwekers veel lastiger ‘te maken’ dan de bekende rijenpatronen
De edelschubkarpers zagen er robuust uit met dikke staartwortels. Met gemiddeld 2.3 kg een flink slag groter dan de k3-spiegelkarpers. Een verschil dat hoogstwaarschijnlijk te wijten is aan het feit dat edelschubs en spiegels het laatste jaar van opgroei in andere peilvakken van polderwater doorbrengen. Die van de spiegelkarpers waren waarschijnlijk dichter bezet.
Onderhoudsuitzettingen
Alle karpers (inclusief edelschubs dus) werden stuk voor stuk op de plank(en) gefotografeerd.
Edels op de plank
Daarna werden ze verdeeld over verschillende (tien) AHV-wateren. Voornamelijk over afgesloten (circuit)wateren als de Sloterplas, de Amstelveense Poel en de Bosbaan. Het ging steeds om onderhoudsuitzettingen waarmee de karperstand op peil wordt gehouden. Ook op het boezemwater is weer uitgezet. Het bestand op de Amstelboezem loopt langzaam terug door achterblijvende natuurlijke aanwas en het wegebben van het effect van de (grotere) uitzettingen tussen 1998 en 2003. Ook in de Nieuwe Meer, deel van Rijnlandse Boezem (4.500 ha), zien we door de jaren heen een lichte krimp in de karperstand. Dat compenseer je uiteraard niet met gemiddeld circa 40 uitzetters per jaar zoals wij doen, maar samen met de grotere SKP’s van Rijnlands Boezem Noord en Zuid (Leiden) leveren we toch een aanzienlijke bijdrage aan het gehele bestand. Karpervissers genieten op die boezem al jaren van de gevarieerde karperstand met tegenwoordig ook steeds meer echt grote karpers (20kg-plus) afkomstig van de oudere SKP-uitzettingen.
Onderhoudsdosis onderweg
Blijven(d) volgen
Hoewel we vertrouwen hebben dat deze nieuwe lichting het in de AHV-wateren goed gaat doen, kunnen we als uitzetters wikken wat we willen, de natuur (de leefomstandigheden van de karper) beschikt. Gelukkig maar dat het Spiegelkarperproject van de AHV na 23 jaar nog steeds draait zodat we ook deze lichting weer naar hartenlust kunnen volgen. We kunnen haast niet wachten op de terugmeldingen!
Stoppen Kavitrans
Afgelopen vijf jaar waren er verschillende SKP’s die uitzetkarper bestelden en geleverd kregen door Kavitrans van Piet Kalkman. Piet Kalkman stapte al in 2000 in de karperkweekwereld. Als toenmalige beroepsvisser zag hij mogelijkheden in Nederland, waar de vraag naar uitzetkarper snel steeg. Hij reisde door grote delen van Europa op zoek naar adressen voor geschikte uitzetkarper. Uiteindelijk vond hij enkele adressen onder meer in Frankrijk en Tsjechië waar hij jaarlijks voor uitzetting geschikte karpers afnam en eigenhandig naar Nederland vervoerde. In maart 2021 haalde Kalkman z’n voorlopig laatste partij karper op uit Frankrijk.
Achtergrond stoppen Kavitrans
Kavitrans leverde de afgelopen vijf jaar ook veel kleine (k2) karpers voor de inmiddels bekende karpervijvers, die naar voorbeeld van de succesformule in Engeland naar Nederland gehaald zijn. Laagdrempelig karpervissen in een afgesloten vijver met zoveel mogelijk kleine karpers op een klein oppervlak. Het maximaliseren daarvan gaat natuurlijk gepaard met tegenslagen: lees overmatige sterfte. Zeker als er onbekwaam wordt gehandeld. Als leverancier heb je weinig tot geen invloed op het gevoerde karperbeheer in het water waaraan je levert. Tegelijk word je er als leverancier van karper wel heel vaak en gemakkelijk op aangesproken als het mis gaat. Bij karpersterfte dus. Het is een publiek geheim dat de karpersterfte in die karpervijvers de laatste paar jaar aanzienlijk is geweest. Op z’n minst frustrerend voor Kalkman als hofleverancier van dit soort vijvers.
Met het leveren van dergelijke edelschubs maakte Kavitrans faam in de SKP-wereld
Aan de leveranties voor SKP’s beleefde Kalkman aanzienlijk meer plezier. Met de Hongaarse edelschubs maakte hij faam en toch was dat ook een proces dat niet zonder slag of stoot verliep. Als leverancier van karper heb je in de regel te maken met professionele kwekers die puur voor de consumptie kweken. Dan gaat het om een jaarlijkse oogst van vele honderden tonnen karper. Die consumptiekarper moet uiteraard aan andere eisen voldoen dan vrachtjes bestemd voor de sportvisserij en zeker voor SKP’s die elke karper op een plank leggen om te fotograferen en die karper hun leven lang volgen… Als relatief kleine afnemer heb je als kleine leverancier echter weinig tot geen invloed op de producten van grote consumptiekwekers.
Dat alles speelde mee bij het recente besluit van Kalkman om uit deze business te stappen en z’n spullen plus kennis en adressen over te doen aan viskwekerij Aquafarm van Anton Bijnens uit Zonhoven, België. Dat laatste is voor onze SKP’s goed nieuws want bestellingen gedaan bij Kavitrans worden overgenomen door Aquafarm. Je kunt dit jaar ook nog via de website van Kavitrans bestellen en die opdrachten worden overgenomen door Aquafarm.
Toch vinden wij het als BVK jammer dat iemand met kennis van zaken over zowel de kweekwereld als van de SKP-wereld als leverancier verdwijnt. We willen als BVK Piet Kalkman hierbij nog eens bedanken voor al z’n inspanningen. Het ga je verder goed, Piet!
Joris Weitjens
Intro update lijst spiegelkarper-uitzettypen
Karpercommissies in Nederland en Vlaanderen vergaderen regelmatig over het gevoerde karperbeheer. Hoe maak ik mijn water zo aantrekkelijk mogelijk naar de mogelijkheden van een gezonde en aantrekkelijke karperstand? Uitzetten van karper is daarbij een belangrijk middel. Je ontkomt daarbij niet aan de keuze voor een karperkweker/leverancier die het beoogde uitzettype levert.
Met het samenstellen en regelmatig updaten van deze ‘lijst spiegelkarper-uitzettypen’ denken wij de (jaarlijkse) keuze voor een kweker/leverancier/uitzettype, tenminste wat betreft spiegelkarpers, iets gemakkelijker te maken. Daarnaast is deze lijst natuurlijk een mooi naslagwerk om te zien wat er zoal rondzwemt in open water.
Het doet ons natuurlijk deugd dat het algemene beeld van de karperstand in Nederland en België anno 2021 steeds rijker geschakeerd raakt. De meeste SKP’s kiezen inmiddels voor variatie, om de aantrekkelijkheid te bevorderen en eventuele slechte eigenschappen van het ene uitzettype te compenseren met de goede van het andere uitzettype.
Bedenk vooral dat deze lijst een groeidocument is. Dat betekent dat nieuwe gegevens, met name uit SKP-monitoring, het beeld dat we nu hebben van kweekproducten beïnvloeden. Dit zal dan ook zeker niet de laatste update zijn! Doe er vooral je voordeel mee en laat ons weten wat jouw ervaringen zijn met de beschreven uitzettypes.
De lijst was jarenlang enigszins verstopt te vinden op onze website. Omdat we best trots zijn op ons overzicht van spiegelkarpertypes hebben we nu in de kantlijn van de homepage het onderstaande logo gezet dat je meteen naar de juiste pagina brengt.
AHV (Amsterdam) gaat voor Hongaren
Zeker de oudere karpervissers onder ons herinneren zich vast nog de foto in het eerste boek van Rini Groothuis van een Hongaarse schubkarper die hij rond 1977 ving in een kweekvijver van de OVB. In Rini’s woorden: “een zeer snel groeiende vis”. “Voor een goed begrip”, zegt Rini verderop: “er bestaan geen plannen bij de OVB voor kweek op grote schaal of uitzettingen”. Die laatste opmerking heb ik altijd opgevat als een verzuchting van Rini. En met Rini verzuchtte een groot deel van de Nederlandse karpervissers mee. Moe als we waren van de dertien in een dozijn 25% wildbloedhybriden.
Rini Groothuis met ‘de eerste Hongaar’ in Nederland (Bron: KARPER, Rini Groothuis)
Het zal Rini ook vast goed doen dat het spastische vasthouden aan de zogenaamde natuurlijke bouw van karpers van de baan is. De karper is een vissoort die je niet in een mal moet stoppen. De lichaamsvorm is van nature ook heel variabel, net zoals het biotoop van karpers opvallend divers is. Gelukkig maar dat de meeste karperbeheerders tegenwoordig doordrongen zijn van het belang en plezier van gevarieerde karperbestanden! Hongaren passen daar ook best bij wat ons betreft. Wel meteen even een nuancering: Dé Hongaar bestaat niet. Er bestaat een soort catalogus waarin vele tientallen bloedlijnen van alleen al Hongaarse edelschubs staan. Allemaal met net andere kenmerken. Uiteraard gaat het daar, in Hongarije, vooral om geschiktheid voor consumptie. Wat dat betreft is het werk dat wij doen: uitzettypen testen op geschiktheid voor uitzetten (in open water) een heel ander vak! Wij halen (bijna) al onze kennis over uitzetvissen uit SKP-monitoring.
Hongaren via Kavitrans
Een lange inleiding om aan te komen bij de uitzetting van SKP-AHV (Amsterdam) van afgelopen weekend. Lekker gemaakt door de plankfoto’s van SKP-Leiden besloot de karpercommissie van de AHV te gaan voor de Hongaarse spiegelkarpers en edelschubs van Kavitrans. Deze edelschubs bestonden afgelopen jaar vrijwel zonder uitzondering uit bijzonder hoog gebouwde vissen, bovendien vaak beschikkend over een schubbenkleed met kleine afwijkingen waardoor matching over het algemeen goed mogelijk is. Dergelijke karpers zijn vooral voor wateren waar al veel spiegelkarpers zijn uitgezet een echte aanwinst.
Een edelschub van Kavitrans voor SKP Leiden een jaar geleden
De uitzetting
Vrijdagmiddag om 17.00 uur werden de karpers in Hongarije ingeladen om de volgende dag om 13.00 uur ter plekke te zijn bij de Sloterplas.
Na een nacht doorrijden!
Vers van de kweekvijvers dus en toch bleek wederom dat afnetting en vervoer altijd zijn sporen achterlaat op de vissen. Vergeet daarbij niet dat het hier om consumptiekarpers gaat en de afnetters in Hongarije de karper onvermijdelijk ook als zodanig behandelen. Voor een karperleverancier als Piet Kalkman (Kavitrans) valt het bepaald niet mee om de Hongaarse kweker bij te brengen wat de wensen zijn van karperbeheerders van SKP’s, die elke karper bekijken, fotograferen, koesteren.
Prettig is wel dat we eind maart dicht tegen het groeiseizoen aanzitten en de vissen dus niet eerst een hele winter met schade aan hun lijf moeten zien te overleven.
Over de edelschubs informeerde Kalkman ons pal voor het inladen op vrijdag: in plaats van het gewenste stuksgewicht van circa 2 kg bleken veel edelschubs een flinke slag zwaarder te zijn. Dat is geen voordeel: omdat vissen per kilogram worden besteld betaal je natuurlijk meteen veel meer per uitzetkarper. Je uitzetprogramma dien je ook ter plekke aan te passen omdat wij onze uitzetting plannen in aantallen en niet in kilogram. Bij de AHV besloten we er genoegen mee te nemen, met als limiet vissen van maximaal 4 kg. De spiegelkarpers waren overigens wel van het gebruikelijke k3-formaat (tussen 1800 en 2500 gram).
Opvallend zowel bij de edelschubs als bij de spiegelkarpers was dat ze onderling zo verschillend bleken te zijn qua bouw en ook wel qua beschubbing. Dat wijst op een natuurlijke kweek met veel verschillende ouderdieren. Voor de spiegelkarpers een meevaller maar bij edelschubkarpers willen we toch echt alleen hoog gebouwde exemplaren zien. ‘Normaal’ gebouwde schubs brengen naar onze smaak echt onvoldoende variatie in Hollandse schubkarperbestanden. De erfenis van 30 jaar wildbloedhybride?
Overigens als we één ding hebben geleerd van SKP-monitoring is dat je niet te snel moet oordelen over een uitzetlichting, laat staan uitzettype. De eerste indrukken zeggen vaak niet zo heel veel. Pas na een jaar of vier monitoren durven wij bij de BVK – ook om kwekers en leveranciers niet nodeloos tegen de schenen te schoppen – een uitzettype langs de spreekwoordelijke meetlat te leggen.
Prachtige Hongaarse edelschubs voor de Nieuwe meer (Rijnlands Boezem)
Voorlopig houden we jullie graag tussentijds op de hoogte van de prestaties van deze lichting Hongaren.
Joris Weitjens
Artikel Redmire Pool: levend antiek
We hebben in onze meest recente Nieuwsbrief onder andere aandacht besteed aan de opkweek van enkele karpertjes die afstamden van de beroemde Redmire Pool. Deze nieuwsbrief is op dit moment alleen beschikbaar voor BVK-leden.
Wél voor iedereen beschikbaar is het verhaal wat er aan deze opkweek vooraf ging. Robert Paul Naeff schreef er, samen met Antony Hurst, enkele jaren terug een uitgebreid artikel over. Dit artikel, dat werd gepubliceerd in een van de hengelsportvakbladen, is nu voor iedereen terug te lezen op onze website. Klik op de foto rechts voor een link.
Voor wie de nieuwsbrief ook wil lezen: Lid worden kan altijd. Klik daarvoor hierboven op het tabblad algemeen en vul vervolgens het inschrijfformulier in.
