Juni 2021: De Mopskoprijen
Op onze website prijkt sinds kort prominent onze lijst met uitzettypen. Daarin onderscheiden, beschrijven en beoordelen we kweekproducten (spiegelkarpers) aan de hand van verzamelde gegevens. Dat onderscheiden en indelen van typen is minder eenvoudig dan het lijkt. Het is vooral een vaardigheid die je ontwikkelt door (maniakaal) spiegelkarpers te bekijken. Dat krijg je dus van dat matchen van ons… Je gaat dan als vanzelf steeds meer zien van en in spiegelkarpers. Dat is heel prettig want het leidt je sneller naar matches als je archieven met soms duizenden plankfoto’s moet doornemen. Toch komt het regelmatig voor dat we meldingen krijgen met foto’s van spiegelkarpers die ons vooral doen fronsen: waar moet ik die in hemelsnaam zoeken? Best vaak gaat het dan om originals (oude spiegels) of om wilde (in de natuur geboren) spiegels, maar niet altijd.
Fremdkörper
Afgelopen week kregen we een melding van Rick Heemskerk die meteen mijn volle aandacht trok. Een fraaie rijenkarper en bovendien eentje met een wel heel bijzondere kop.
De Mopskoprijen (foto: Rick Heemskerk)
Kwekers verwijderen vissen met dit soort afwijkingen vaak handmatig uit hun kweek dus ik vermoedde een wilde spiegel, in dit geval een wilde rijenkarper. Maar om een uitzetter helemaal uit te sluiten besloot ik om toch de archieven erop na te slaan. Op grond van de grootte (8 kg) besloot ik met de lichting 2017 te starten en warempel daar vond ik ‘m, bij de lichting ‘Vandeput’!
Type Vandeput
Er is geen enkele kweker die elk jaar precies hetzelfde type levert. Zelfs al zou je dezelfde ouderdieren gebruiken! Dat houdt het ook boeiend. Wat wordt er dit jaar uit de hoge hoed van de kweker getoverd? Niet alleen verschilt het uiterlijk van de karpers per jaar aanzienlijk, er zit ook vaak een percentage karpers tussen dat totaal niet lijkt op de andere uitzetters van dezelfde lichting! Met een lelijk Duits woord mag je die vissen ‘fremdkörper’ noemen. Viskweekcentrum Valkenswaard was lang koploper met ons verwarren. Die stopte rustig kale vissen van een Duitse bloedlijn tussen Valkenswaarders.
Er zijn verschillende verklaringen voor dergelijke afwijkende vissen binnen een lichting. Bij ‘natuurlijke kweek’ waarbij een groepje of zelfs grote groep karpers op vijvers wordt gezet om te paaien, krijg je in de regel een breder scala aan beschubbingen, kleur en bouw dan bij het afstrijken van twee tot vijf ouderdieren. Viskweker Vandeput uit Zonhoven werkt op die eerste manier en levert sinds 2017 weelderig beschubde spiegels van eigen kweek. De eerste ouderdieren kwamen uit Valkenswaard, maar heel mooi om te zien is dat deze bloedlijn zich qua uiterlijk jaar na jaar verder weg beweegt bij de bekende Valkenswaardtypen. Met name de kleur is de laatste jaren afwijkend van alle Valkenswaardlichtingen, maar ook in beschubbing krijgen de Vandeputters iets eigens. Voor ons als karpervissers en ook als matchers is het heel plezierig dat er kwekers zijn zoals Special Carp en nu dus ook Vandeput, die zich de moeite getroosten om een eigen bloedlijn te ontwikkelen!
Mopskop
Ik meen dat Rini Groothuis ooit de term ‘mopskop’ heeft verzonnen voor die vreemde ingedeukte snoet van een karper. De meeste karpervissers zullen deze aangeboren afwijking bij karpers wel kennen. Het komt in de natuur best vaak voor. Net als overigens een kromme ruggengraat. De melding van Rick Heemskerk deed me gelijk denken aan een oude foto van een mopskoprijen.
Close-up van De Mopskop
Een stokoude mopskoprijen van Rijnlands boezem (foto: Theo Mittendorff)
Of rijenkarpers vaker dan gemiddeld een mopskop hebben betwijfel ik. Wel vermoed ik dat mopskoppen, vanwege beperkingen in de voedselopname zelden tot volle wasdom komen. Ik heb persoonlijk nooit een echt grote (15 kg plus) mopskop gezien, maar mochten jullie wel voorbeelden kennen van grote mopskoppen dan houden we ons aanbevolen.
Hoe dan ook van mij hoeven die kwekers de mopskoppen niet weg te selecteren. De natuur heeft wel een plekje voor ze en volgens mij ben ik niet de enige die stiekem een zwak heeft voor ze.
Joris Weitjens
