December 2021: de ondernemende Hagenees

Matchen van spiegelkarpers van open water is ‘schat zoeken’ met een grote kans op sofs, dompers en andere ellende. Toch maken die paar matches zoals beschreven in deze Spiegel van de Maand het ineens weer helemaal goed!

Een ervaren matcher heeft bij het matchen een flinke voorsprong op een beginnende matcher. Dat zit ‘m niet alleen in het leren kijken naar de stand van de schubben enzovoorts. Effectief en efficiënt matchen begint met het zoeken in de juiste map, de juiste lichting, en nog beter de juiste uitzetting. Je kunt je werkelijk suf zoeken en totaal verdwalen als je in mappen terechtkomt die bestaan uit duizenden plankfoto’s. Zelf heb ik een lange ervaring met matchen en toch kan ik nog steeds hopeloos verdwalen en wanhopig naar het scherm gebaren: ‘Kom eindelijk tevoorschijn!’

In de zoekmap van Benedenrivieren zaten al een tijd een aantal vangstfoto’s van mooi beschubde spiegels. Waarvan eentje gemeld door Peter Crooswijk er zelfs twee keer in zat!

Benedenrivieren 2017 en 2020: waar zou deze spookkarper vandaan komen?

Op grond van het type beschubbing schatte ik deze in als de bekende kruising Valkenswaard/Villedon in de periode 2006-2008 geleverd door Viskweekcentrum Valkenswaard. Grote plaatschubben, niet alleen gesitueerd op, maar vooral ook onder, de zijdestreep. En ook nog eens een stoere kieuwkraag. Maar waar dan te zoeken? De SKP-uitzettingen in Benedenrivieren zijn in 2013 begonnen dus die map kon ik uitsluiten. M’n parate kennis over de uitzetlocaties van dit type bracht me via Zuid- Willemsvaart naar Nederrijn en via Rijnlands boezem, naar de Amstelboezem en daarna naar het IJmeer,  Zuidelijke randmeren en Veluwerandmeren uiteindelijk zelfs bij de map van Friese boezem. Het is heel prettig dat ik bij al die uitzetbestanden kan op de afgeschermde OneDrive van de Matching Community! Helaas zijn er een paar SKP’s nog niet bereid gevonden om hun plankfoto’s met ons te delen dus toen die grote ronde niets opleverde, liet ik het rusten. Echter niet zonder dat het schubbenpatroon zich had vastgezet op m’n netvlies.

Haagse grachten

Ik ben niet de enige die Facebook gebruikt voor een beetje vertier. Voor mij is het in korte tijd vooral een tweede natuur geworden om Facebook door te scrollen op zoek naar spiegelkarpers waar we als Matching Community iets mee kunnen. Spiegels van open water dus! Vandaar de speciale aandacht voor achtergronden met woonboten, kademuren, uiterwaarden, rivierbochten, stadsgezichten. Dat laatste zag ik eind november bij ene ‘Joey Joey’.

Joey Lunenburg (‘Joey Joey’) met een stadse vangst die bij mij gelijk alle bellen deed rinkelen

Dit moest wel een 2006-kruising zijn en toen bleek dat Joey uit Den Haag kwam was 1+1=2 of beter nog 3. Ik vergis me heus vaak genoeg, maar deze ging ik toch gelijk checken en gelukkig op de juiste plek: in de zoekmap 2020 van SKP Benedenrivieren. Die bingo had ik te pakken, maar nu doorpakken. Was het inderdaad een 2006-vis van SKP Haagse boezem? De broers Froger brachten snel genoeg uitkomst. Het verhaal van deze vis bleek nog sterker dan ik had gehoopt. Geen spiegel die een beetje in de war was en per ongeluk (als dat al kan) de uitzetgrond had verlaten, maar een bekende 2006-spiegel van het SKP Haagse boezem. Weliswaar heel lang buiten beeld tot de eerste melding, maar vanaf 2013 toch al een paar keer gemeld.

Erik Froger bleek de vis zelf in 2013 als eerste te hebben gemeld!

Het duurde even voor ik de precieze vangstdatums van Benedenrivieren op orde had. Toen was duidelijk dat deze vis minstens twee keer de Haagse boezem had verruild voor de Benedenrivieren!

De vangstdatums:

 

Commentaar

Dit geval staat niet op zichzelf. De voorbeelden van projectspiegels die precies de weg kennen in open water zijn inmiddels legio. Vaak moet je wat geduld hebben voor je erachter komt dat een karper wel degelijk na verloop van tijd na omzwervingen terugkeert op z’n schreden.

 

De bijzondere toer die deze Hagenees tenminste twee keer aflegde leidt dwars door stedelijk gebied, langs tientallen bruggen en versmallingen en afslagen en uiteindelijk bij Rotterdam door een schutsluis, en dan linksaf de Nieuwe Maas op onder de Erasmusbrug door en langs de Kuip om vervolgens ook nog een aantal afslagen te negeren om uiteindelijk op de Nieuwe Merwede terecht te komen! Ik verzeker je dat menig mens zonder TomTom hopeloos zou verdwalen als hij op die schreden wil terugkeren en zo’n karper flikt ‘t! Hoe kan dat?

De bizarre tocht van circa 60 km van hartje Den Haag via Rotterdam richting de Biesbosch

Navigerende goudvissen

Onderschatten wij mensen hier – weer eens – die andere levende wezens waar we de aardbol mee delen? Het toeval wil dat er net deze week een stuk in het nieuws was met als intrigerende titel: ‘Hoe een goudvis een kar leerde besturen’. De meeste (niet allemaal even snel en goed) goudvissen in het experiment bleken snel door te hebben dat ze konden navigeren door tegen de wand van het aquarium op wieltjes te duwen. En toen bleek dat er op een bepaald punt in de ruimte eten te halen was, was de richting ook meteen duidelijk. Waar vandaan ze ook moesten starten ze wisten die plek te vinden. Zelfs als de etensplek, gemarkeerd met een roze baken, werd verhuisd naar een andere hoek! De onderzoekers concludeerden dat de goudvissen in hun hersenen een soort kaart maken van de omgeving.

 

 

Die conclusie past precies in onze ervaringen met karpers waarbij wij dan nog kunnen aanvullen dat die kaart niet gelijk vervaagt maar zo het zich laat aanzien jarenlang goede diensten bewijst.

Overigens mag je vermoeden dat ‘in het echt’ veel meer zintuigen (geur, tast, smaak) een rol spelen bij de herkenning van de omgeving. Ik kan me namelijk niet voorstellen dat dezelfde karper puur afhankelijk is van goed zicht en licht. Ik weet niet of ze die goudvis ook getest hebben met het licht uit…

Ondernemende oudjes

Is er natuurlijk ook nog de vraag wat zo’n karper als deze Hagenees bezielt? Je kunt namelijk ook lekker in de stad blijven. Je hebt er als karper je natje en je droogje en paaien kun je er prima in het Westbroekpark. En toch. Let vooral op de datums van de vangsten op de Nieuwe Merwede. Paaitijd. Het lijkt andermaal paaidrift die deze karper triggerde om op ontdekkingsreis te gaan. En andermaal (sla maar eens wat andere Spiegels van de Maand er op na) gaat het om een al wat oudere karper ( circa 13 jaar) die uit de uitzetomgeving verdwijnt. Om de link tussen rijpere leeftijd en grote ‘gevaarlijke’ ondernemingen kunnen we echt niet meer heen. In lijn met wat de evolutieleer daarover zegt, zullen deze bizarre tochten voor de soort karper voordelig zijn. Het vinden van de geschikte paai- en opgroeiplaatsen is hierin essentieel. En juist die oudjes zijn het meest vruchtbaar bij karpers!

De Hagenees in november 2006 vlak voor z’n avonturen konden beginnen. Zou deze kruising Valkenswaard/Villedon zijn genen inmiddels hebben doorgegeven aan een nieuwe generatie. We mogen het hopen!

Hoewel deze Hagenees tot nu toe steeds braaf terugkeerde naar de Haagse grachten, geeft dat geen garantie voor de toekomst. Veel van die uitzwermende karpers lijken het wel mooi te vinden in hun nieuwe omgeving en settelen zich daar, soms wel meer dan 100 km verwijderd van de uitzetomgeving. Wat dat betreft verwacht ik wel dat we de komende tijd meer van die ondernemende Hagenezen gaan betrappen buiten de eigen boezem.

We houden jullie uiteraard weer op de hoogte!

 

Joris Weitjens  

 

FacebooktwittermailFacebooktwittermail