Augustus 2020 – De druktemakertjes van de Vecht

“Het is het jaar van de pubervissen…”  Met deze zin begon Jean Paul Ditmarsch zijn e-mail met daarin weer twee spiegelmeldingen. De zucht aan het eind van de geschreven zin was bijna hoorbaar. De zoveelste vis van onder de vijf kg had zijn oude Fair Play doen buigen. In eerdere e-mails berichtte hij al dat hij het vreemd vond dat “de grotere vissen verstek lieten gaan” en dat hij last had van “een invasie van hummeltjes”. Een tiental pubervissen is ondertussen door hem en zijn vismaat gemeld. Een representatief exemplaar maken we deze maand spiegel van de maand. Niet zozeer vanwege het bijzondere verhaal dat bij deze vis hoort, maar meer omdat met al dat gezucht een interessante observatie samengaat.

Het druktemakertje op de mat bij Jean Paul

Om snel een paar mooie vissen te vangen moet je over het algemeen niet op de Utrechtse Vecht zijn. Op een paar hotspots na is het op de meeste plekken veel investeren en lang wachten op een karper. Een aantal die-hards weet echter jaar in jaar uit met regelmaat mooie vissen te melden. Jean Paul Ditmarsch is zo iemand. Samen met zijn vismaat is hij elk jaar goed voor een tiental mooie spiegels vanaf de Vecht. Met een gemiddeld gewicht van rond de 10 kg en uitschieters tot ruim 15 kg waren de mannen de afgelopen jaren behoorlijk succesvol mede dankzij alle uren die geïnvesteerd werden in voorvoeren en vissen.

Toen afgelopen najaar de Sportvisserij MidWest Nederland de Weesper Hengelaarsbond benaderde met het verzoek een uitzetlocatie aan te wijzen werden twee locaties serieus bekeken. De ene, midden in Weesp, in een kom bij een haven en de andere enkele kilometers zuidelijker bij een verbreding op een plek waar eerdere uitzettingen redelijk succesvol waren geweest. Voor de laatste stek werd gekozen. De vissen kunnen hier prima overwinteren, de dichtstbijzijnde afslag naar ander water is kilometers verderop en er is voldoende voedsel. Dat in de buurt regelmatig op karper gevist werd speelde ook een rol. Tenslotte zetten we uit voor de hengelsport. Ook Jean Paul en vismaat vissen hier in de buurt.

Klaar om te keten…

Sinds de uitzetting in december 2019 zijn de resultaten van Jean Paul en zijn makker, en waarschijnlijk ook van andere niet-meldende vissers in die omgeving, echter drastisch gewijzigd. Niet zozeer qua aantal, maar wel qua formaat. Dit jaar werden tot nog toe door de beide mannen tien spiegelkarpers gemeld van deze locatie en slechts één daarvan was geen recent uitgezette vis. Met een gemiddelde lengte van 58 cm en een gemiddeld gewicht van rond de 5,5 kg zijn de resultaten niet van dien aard dat een invasie van karpervissers gevreesd hoeft te worden. Waar de afgelopen jaren een vis van boven de 10 kg standaard was, bleek dat dit jaar de uitzondering. Blijkbaar heeft de uitzetting niet alleen geleid tot meer kleine vissen op de stek, maar zijn de grotere vissen er tegelijkertijd tussenuit geknepen. Wellicht op zoek naar rustigere wateren?

Met al onze goede bedoelingen hebben we als uitzetcommissie een goede stek blijkbaar om zeep geholpen. Gelukkig is dit van voorbijgaande aard. De uitgezette Special Carp groeien prima en zullen over enkele jaren uitgroeien tot begerenswaardige vissen. Tot die tijd echter zou het best kunnen dat voor de targetvissen deze locatie voorlopig minder geschikt zal blijken te zijn. Een extra facet om rekening mee te houden bij het kiezen van een uitzetlocatie.

Ate Loonstra

Volksverhuizingen

 

Ate geeft eigenlijk al antwoord op de vraag die hij opwerpt: wat verklaart de drastische verandering in vangsten in dit deel van de Vechtboezem? Maar laten we, voor we met de vinger gaan wijzen naar die 59 druktemakertjes, het geval toch nog eens goed bekijken.

 

Het gaat hier om een uitzetting in de Vechtboezem. De Utrechtse Vecht loopt evenwijdig aan het Amsterdam-Rijnkanaal en op vijf punten lopen Vecht en ARK sluisloos in elkaar over. Tegelijk mondt de Vecht bij Muiden uit in het IJmeer. Reken maar dat er naast boten- ook veel karperverkeer is. Oftewel de karpers kunnen alle kanten op en dus ook steeds kiezen voor een omgeving waar ze zich prettig voelen. Een (onprettige) verandering van de omstandigheden resulteert dan al heel gauw in ‘een volksverhuizing’ van karpers. Ervaren open water-vissers weten meteen waar ik het over heb. De hotspots liggen elk jaar weer net anders en soms echt heel anders. Zeker op open water is dat volkomen natuurlijk gedrag van karpers.

 

Tegelijk geven wij karpervissers dat gedrag een extra zetje met onze al te opvallende aanwezigheid en vooral door karpers te haken en vangen… Ook in dit geval kan ik me voorstellen dat verstoring door eerdere successen, van bijvoorbeeld Jean Paul en z’n maat, al een trigger was om de zone te verlaten. In open water manifesteert zich dat als een vlucht van de karper naar rustiger, prettiger oorden. Die oorden ontdekken is de grootste uitdaging voor karpervissers van open water. Maar alle karpervissers, de succesvolle niet uitgesloten, hebben de neiging om net iets te lang vast te houden aan vroegere successen en blijven plakken op gekende hotspots.

 

Trouble in het bejaardenhuis

 

Hoe dan ook, geluiden dat een uitzetting de gerichte karpervisserij op grote karper frustreert zijn niet nieuw. Ik herinner me dezelfde klacht al van de Nieuwkoopse plassen na de eerste uitzettingen rond 2000, maar ook karpervissers van de IJssel en andere Grote rivieren hebben zich meer dan eens beklaagd over die uitzettingen met die ‘spiegeltjes’ waarna de grote vissen onvindbaar of onvangbaar waren. Het vermoeden was zelfs dat de originals die SKP-uitzettingen met de dood moesten bekopen. Die klachten zijn weliswaar grotendeels verstomd omdat die spiegeltjes intussen de top van het water uitmaken, maar dat wil niet zeggen dat we de effecten van uitzettingen op originals voor lief moeten nemen.

Ate met een bekend (Mokums) oudje van de Vecht. Hoe oud? 23 jaar. Zulke oude vissen vang je vrij zelden tussen de vangst van druktemakers door en dat is geen toeval.

 

In dit geval zijn de druktemakertjes precies op een hotspot voor oude van dagen losgelaten. Grappig voor een uurtje, maar het wordt vervelend als die pubers je als oudje steeds voor je voeten lopen en dekking bij je komen zoeken tegen gretige metersnoeken. Precies het gedrag wat je van die k3’s kunt verwachten. Dat geeft onherroepelijk veel stress bij de bedaagde originals. En vooral niet onderschatten wat hevige stress met karpers doet! Het tast de weerstand aan met alle gevolgen van dien. Het hoeft dan ook niet te verbazen dat op afgesloten kleinere wateren een forse uitzetting vaak slecht uitpakt voor de oudjes. Die jonge vissen, vaak rechtstreeks uit een kwekerij, dragen bovendien niet zelden de nodige bacteriën, virussen, parasieten enz. met zich mee die voor problemen kunnen zorgen bij de originals. Tenzij ze kunnen vluchten. Dat wel of niet kunnen is ongetwijfeld een (neven)verklaring voor het feit dat sterfte na uitzetting in open water hoogst zelden voorkomt, terwijl vissen van de zelfde lichting/kweker wel voor problemen zorgen in afgesloten wateren! Vluchten kan daar niet meer.

 

Ook in open water zijn oude karpers, vooral in het voorjaar, kwetsbaar

 

We dienen ons als uitzettende SKP’s hoe dan ook te (blijven) realiseren dat karperuitzettingen van enige omvang altijd effect hebben op de originals. Hoe groter die uitzetting is en/of hoe kleiner het water, hoe groter het effect zal zijn. Dat pleit, ook in open water, niet alleen voor enige spreiding van de uitzetpunten, en beperking van de omvang van die uitzettingen, maar als het even kan ook voor het kiezen van uitzetpunten buiten gekende pleisterplaatsen van oudere karpers. Al doende leren we steeds meer bij…

 

Joris Weitjens