September 2019 – Tims Spiegel

In deze Spiegel van de maand een vis die bijna 17 jaar onder de radar is gebleven. Dat kan op open water, al speelt hier vast mee dat kale vissen minder gemakkelijk worden gematcht. Er was een een-tweetje tussen SKP-coördinator (Tim Pelsma) en matcher (Ate Loonstra) van SKP-Weesp voor nodig om het voortbestaan van deze indrukwekkende spiegelkarper aan te tonen.

Tim’s vangstverslag

Mijn collega en oud plaatsgenoot Jan Kiel en ik hebben het vis-virus beiden geërfd van wijlen Richard van den Bos. Dat schept een verplichting en zodoende vissen we af en toe samen. Met Jan zijn boot op de (reuze)snoek of zoals deze keer, op ‘mijn’ rivier op de karper. We zouden run om run vissen deze nacht. Jan hoopte eindelijk zijn personal best (25 pond) scherper te zetten en trok er rond 23 uur een (edel)schub uit van een pond of 15.

Een edelschub voor Jan

Een edelschub voor Jan

Jan pakte rond 02.00 weer een schub (10 pond) op zijn hengel en ik schepte zijn vis. “Eigenlijk had ik die moeten pakken” zei ik. “Ja de volgende is voor jou,” lachte Jan terug. Een ‘fatale vergissing’, want om 3.00 ging zijn hengel weer af en nu gaf Jan wel de stok aan mij. Ik voelde gelijk dat het een zware was. De lichte hengel van Jan kraakte, de slip gierde. De vis kwam netjes binnen. “Holy mik,” zei Jan toen de unster 31,5 pond aanwees bij 88 cm. Jan baalde, maar was gelijk ook erg onder de indruk van de vis en toch vooral enthousiast. Naast belachelijk grote snoeken vangen, kan Jan gelukkig ook goede foto’s maken.

Een ontzagwekkende spiegel

Een ontzagwekkende spiegel

Toen Ate de match aan me door gaf werd ik wel even stil …. Deze vis had ik zelf uitgezet in 2002, nota bene voor mijn eigen deur in de Smal Weesp. Weer in mijn handen na 17 jaar!

Het nichtje van Tim maakte in 2002 de plankfoto’s

Het nichtje van Tim maakte in 2002 de plankfoto’s

Tim Pelsma

Ate’s match

Eind augustus 2019 kwam de melding van Tim Pelsma binnen in mijn inbox. Een vrijwel schubloze vis, door hem gevangen op de Utrechtse Vecht. Het was met 31,5 pond meteen de zwaarste melding die dit jaar bij het Weesper SKP binnenkwam. De foto vind ik prachtig. Een tevreden visser die met ontzag naar de massieve spiegelkarper kijkt. Mooi belicht tegen een wat al wat herfstig aandoende achtergrond. Deze foto belichaamt toch wat wij als karpervissers allemaal nastreven. Pure romantiek in één plaatje.

Voor de matcher is de foto helaas minder perfect. Bij dit soort kale vissen moet je het met name hebben van de paar schubben bij de staart. Op deze foto zijn de staartschubben helaas niet goed te zien. Een lastige vis dus om op basis van deze foto aan een uitzetting te koppelen.

Als kersverse matcher van het Weesper SKP hebben deze kale spiegelkarpers mijn bijzondere aandacht. Het zou kunnen dat dit soort kale vissen in het verleden nog wel eens op de plank zijn blijven liggen. Wel gemeld maar vanwege de moeilijkheidsgraad niet meteen gematcht en vervolgens vergeten. Er is dus, zeker bij kale vissen, steeds de hoop dat zo’n melding de eerste match gaat worden van een lang geleden uitgezette vis. Een oude vis die toch nog in leven blijkt en ergens in het open water zijn dagen slijt. Ook bij deze vis had ik weer die hoop.

Matchpatroon

De matching van spiegelkarpers verloopt bij mij volgens een vast patroon. De Weesper uitzetvissen heb ik allemaal gerangschikt in mapjes. In dit geval selecteerde ik eerst de map “geen rijenkarper”. Hierin klikte ik de map “geen losstaande schubben op de zijkant” aan, en daarin de map “geen kieuwschub op of boven de zijlijn”. Daarna pakte ik het mapje waarin de vissen zitten met meer dan 5 staartschubben. Nog 27 vissen kwamen in aanmerking. Tot slot bekeek ik deze foto’s individueel op zoek naar de twee kleine schubjes die net onder de rugvin-schubben te zien zijn. Tot mijn verrassing vond ik een uitgezette vis met dit soort kleine schubjes. Zou dat hem zijn?

Zou dat hem zijn ?

Zou dat hem zijn ?

Met uitzondering van het aantal staartschubben en de twee kleine schubjes op de rug was de selectie tot nog toe uitsluitend op basis van afwezigheid van kenmerken. En die staart, tja op de vangstfoto is daar weinig detail aan te zien. Het patroon van de schubben langs de rugvin leek overeen te komen maar is dit voldoende om een match te bevestigen?

Het patroon van de schubben langs de rugvin leek overeen te komen maar is dit voldoende om een match te bevestigen?

Het patroon van de schubben langs de rugvin leek overeen te komen maar is dit voldoende om een match te bevestigen?

Ik had even contact met de melder Tim Pelsma en tot mijn geluk had hij ook een detailopname gemaakt van de staart. Deze leek echter voor geen meter op die van de uitgezette vis.

Staartpatroon van Tims zijn vis

Staartpatroon van Tims zijn vis

Normaal geef je matches het nadeel van de twijfel maar in dit geval deed ik dat niet. Er waren te veel overeenkomsten. De rug, die kleine schubjes, een paar patronen in de staart. Zou het toch? Ik werd naarmate ik langer keek steeds zekerder van mijn zaak. ‘Check je match’ van de BVK was het met me eens: een 100% match. Ondanks dat het patroon van de staartschubben nogal gewijzigd was.

Het ging hier om nummer 45 van de uitzetting in 2002 op de Smal Weesp. De Smal Weesp is een verbindingskanaal tussen de Vecht bij Weesp en het grote Amsterdam-Rijnkanaal. En het ging inderdaad om de eerste gematchte melding van deze vis! Reden voor een klein feestje.

Ate Loonstra

Matching van kale spiegels met plankfoto’s is al niet gemakkelijk, maar is dat al helemaal niet als de tijd, of liever het leven, over karpers is heen gegaan. Dat Tims spiegel geleefd heeft kun je wel zien. We weten al een tijd dat die staartschubben van spiegelkarpers het meest onderhevig zijn aan wat je erosie zou kunnen noemen. Niet zo heel gek als je bedenkt dat juist de zwenkende staartwortel het meest in aanraking komt met van alles en nog wat. Denk maar eens aan ‘het flitsen’ wat karpers vaak doen, bijvoorbeeld om parasieten kwijt te raken. Ja, de flank wordt dan ook ‘geschuurd’ maar met de staart geven ze de klappen. En dat gaat met veel energie gepaard! Enfin, we hebben als karpervissers allemaal wel eens klappen gehad van een karper…

Toch is het niet alleen erosie van de schubben. Ate merkt op dat het patroon op de staartwortel ook is gewijzigd en dat is toch alarmerend voor matchers! Hadden we niet gezegd dat het schubbenpatroon een streepjescode is die een spiegelkarper z’n gehele leven houdt? Nee dus. We weten al wat langer dat schubjes kleiner dan circa 0.5 cm kunnen gaan en komen, maar hier zie je goed dat als er een grote(re) schub verdwijnt door erosie of een ongeluk de schub ‘anders terug groeit’. Het onderste gedeelte van de twee grote halve maanschubben zijn teruggekomen als verschillende mini halve maantjes.

Wat opvalt is dat de schubbenkam onder de rugvin wel volledig intact is gebleven. Het is duidelijk dat die schubbenrij het minst onderhevig is aan erosie. Goed om te weten als matcher.

Staartwortel van een Valkenswaarder twintig jaar na plankfoto (rechts)

Staartwortel van een Valkenswaarder twintig jaar na plankfoto (rechts)

Overigens is niet elk uitzettype/bloedlijn even gevoelig voor erosie van schubben. Valkenswaarders blijven vaak tot op late leeftijd bezitters van gave schubben, terwijl bij veel van de (vooral Franse) consumptietypen de schubben vaak snel slijten. Toen ik dan ook Tims vis zag dacht ik eerder aan een Villedonner maar het is een Duitse vis geleverd door Viskweekcentrum Valkenswaard.

Een wat we noemen ‘knappe match’!

Joris Weitjens

FacebooktwittermailFacebooktwittermail