Augustus 2017 – Jans cadeau
Als cadeau voor mijn broer (Erik) zijn 50ste verjaardag heb ik hem een dagje vissen beloofd op de Waal. Daarvoor had ik een gids ingehuurd met een boot. Het is meer dan een half jaar later dat we gezamenlijk tijd hebben. Eind juni gaan we het water op.
De bedoeling is om op roofvis te vissen en ondertussen genieten van de omgeving, wat eten en lekker bijkletsen. De vangsten zijn overdag helaas erg slecht. Tegen de schemering, vlak voordat we zouden stoppen, besluiten we nog een stukje Waal af te vissen, trollend met een diep duikend plugje. Kennelijk wordt de vis actief tegen de schemering, want al snel vang ik een klein snoekbaarsje. Tegelijkertijd krijgt mijn broer een ruk aan de hengel. Doordat de boot stroomafwaarts bewoog, lijkt het eerst alsof hij aan de bodem vast zit. Maar dan begint de lijn langzaam naar rechts te bewegen. Na een dril van enkele minuten komt een schubkarper van zo’n 15 pond boven water. Vijf minuten later vang ik nog een snoekbaarsje en weer krijgt mijn broer tegelijkertijd een aanbeet. Ook nu is het direct duidelijk dat het om een grote zware vis gaat. Deze dril duurt een stuk langer en de vis die naar boven komt is nog een stuk groter. Mijn broer, die toch al last van zijn arm heeft, kreunt en piept dat het allemaal zo zwaar is. Gelukkig kan ik de vis snel scheppen. Een geblokte mooie spiegelkarper. Mijn broer zit helemaal stuk, maar kan nog wel net een flauw glimlachje opbrengen voor de foto. In het donker varen we terug naar de trailerhelling. Een lekker einde van de dag!
Zo’n vangst van een spiegelkarper op zo’n grote rivier gaat toch werken. Waar komt die vis vandaan? Is het een spiegelkarper uitgezet door een monitorend Spiegelkarperproject? Uit nieuwsgierigheid besluit ik de vis te melden bij spiegelkarpermelden@outlook.nl Een mooi testje om te kijken of geboden hulp bij monitoring op z’n plaats is.
Jan Kamman
We zien het bij de BVK als onze taak om foto’s van spiegelkarpers die binnenkomen op onze emailadres spiegelkarpermelden@outlook.nl te typeren en waar mogelijk te (laten) matchen met een plankfoto. Daarvoor moeten we ze zien onder te brengen bij het juiste SKP. Geen peulenschil!
Elke spiegelkarpermatcher zal het herkennen: je opent de bijlage van een terugmelding en bij de aanblik van de spiegelkarper gaan er meteen lichtjes branden, maar welk lichtje? Een gemiddelde screener/matcher zal algauw een honderdtal projectspiegels individueel paraat in z’n hoofd hebben. Toch gaan al die projectspiegels, althans bij mij, op een gegeven moment in je hoofd door elkaar zwemmen. Een veel grotere groep spiegels herken je gelijk als uitzettype en dat is vaak al een heel goed begin.
Welk uitzettype?
Zo ook bij deze vis. Verschillende lichtjes gingen branden en ik had de neiging gelijk in onze eigen (Amsterdam en omstreken) archieven van uitgezette Carpfarmers te duiken. M’n pas op de plaats werd ingegeven door de vangplaats van deze spiegelkarper: de Waal bij Zaltbommel, gauw meer dan 120 km van die uitzetpunten. Neem daarbij de schaarste aan individuele herkenningspunten bij dit type en het kost me sowieso een half uur bladeren en zoeken in een bestand van circa 500 Carpfarmers.
Hoezo zou dit eigenlijk een ‘Carpfarmtype’ zijn? Sowieso gaat het om een consumptiemodel, dus geen Valkenwaardtype en zeker geen wilde (in de natuur geboren) spiegel. Dan heb je, globaal beschouwd, onder de consumptietypen de Duits/Gallicische tak en de Frans/Hongaarse tak. De ‘hompige’ bouw van de vis past duidelijk beter bij die Frans/Hongaarse tak. Daarnaast viel mij gelijk de kleur op en het feit dat het hier om een zogenaamde ‘twotone’ gaat. Laat het Carpfarmtype nu opvallend veel twotoners kennen. Voor individuele herkenning heb je daar minder aan want die tweekleurigheid ontstaat pas later in het leven van een karper. Ook de staartwortelbeschubbing en die fraaie schubbenkraag naast het kieuwdeksel is vrij typerend voor veel Carpfarmlichtingen.
Welk project?
Uitgaande van een Carpfarmer bij welk project zal deze dan horen? De grootte van de vis geeft een volgende aanwijzing. Hoewel niet gemeten en gewogen door de vangers schat ik deze vis op circa 11kg en tussen de 7 en 10 jaar oud. Dan gaat het globaal om k3 Carpfarmers uitgezet tussen 2010 en 2014. In die periode zijn duizenden Carpfarmers uitgezet door veel verschillende SKP’s van open water. Voorbeelden van karpers die in open water over zeer grote afstanden (100km plus) migreren nemen snel toe. Toch brengt in dit stadium onze kennis en ervaring omtrent verspreiding na uitzetting bij projecten die binnen een straal van 50 km van de vangplaats hebben uitgezet. SKP-Benedenrivieren en SKP-Rijn/Lek voldoen daaraan en hebben de foto onder ogen gehad, maar op dit moment is er nog geen match. En dan dringt zich de vraag op welke screener/matcher je zo gek krijgt om die vaak grote archieven uit te pluizen? Voor een goed beschubde spiegel zijn de meeste matchers nog wel te porren maar dit is een ander verhaal.
Centrale databank (plus)
Aan de oplossing voor onoverkomelijke problemen bij matching wordt alweer ruim een jaar gewerkt door de projectgroep ‘monitoring spiegelkarpers 2.0’, gedragen door Sportvisserij Nederland, De KSN en onze BVK. Laat Jan Kamman nu, namens Sportvisserij Nederland, de voorzitter van de projectgroep zijn.
Over de opzet van die monitoring 2.0 zijn we het met de drie partijen aardig eens geworden. Een centrale databank met zoveel mogelijk plankfoto’s van spiegelkarpers uitgezet in open water in Nederland en België. Het zou prachtig zijn als alle SKP’s van open water meedoen. Dan kom je gemakkelijk aan een slordige 50.000 plankfoto’s. Dan ontkom je uiteraard niet aan een gesofisticeerde zoekmachine die met behulp van een reeks stappen een dusdanige voorselectie maakt dat definitieve matching (voor ons) een kwestie van minuten wordt in plaats van uren. Op dit moment wordt bij een gespecialiseerd bedrijf aan computers geleerd hoe spiegelkarpermatching werkt. Dat moet uitdraaien op een vorm van automatisering ter vervanging en versnelling van het voorselecteren van waarschijnlijke matches. Het is nog veel te vroeg om te juichen maar er gloort zeker hoop. Hoop voor in matching vastgelopen SKP’s én hoop voor meldingen van spiegelkarpers die bijna overal vandaan kunnen komen, zoals Jans Cadeau.
Joris Weitjens