25 jaar SKP!
Op 25 juni 1998, precies 25 jaar geleden dus, gingen de eerste ‘projectspiegels’ te water in het Zuider-Amstelkanaal in Amsterdam zuid.
In de stromende regen op 25 juni 1998! Aan het principe van SKP is in al die jaren niet veel veranderd.
Best ongelooflijk dat we dit trucje al 25 jaar volhouden: (spiegel)karpers fotograferen voor we ze uitzetten in open water en dan vangstmeldingen verzamelen zodat we die vissen tot hun dood kunnen volgen. En wat heeft deze monitoringsmethode ons enorm veel kennis en plezier opgeleverd! Goed voorbeeld doet goed volgen. Al in 2005 waren er meer dan tien grote SKP’s in Nederland en België. Het mooie is dat de monitoring nog steeds door en voor karpervissers wordt gedaan: geen hulp nodig van biologen enzovoorts. Tegelijk weet een groeiend aantal karpervissers de Matching Community te vinden waar die spiegelkarpers op worden gespoord in de archieven van nu dus ook precies 25 jaar oud!
Vanuit dat Zuider-Amstelkanaal zijn sinds 1998 spiegelkarpers uitgezwermd over half Nederland
En ja, van die eerste lichtingen leeft nog een behoorlijk deel en daarvan duiken af en toe exemplaren op in de meldingen. Zoals deze door de leeftijd en de recente paai getekende klapstaart uit 1999 die afgelopen weekend werd gevangen en gemeld bij het terugmeldweekend van de AHV. Zonder die monitoring zagen we niet meer dan een mooie ouwe vis, maar nu zit er een veel groter verhaal aan vast.
De 99226 afgelopen weekend een van de gemelde spiegels in het terugmeldweekend van de AHV
Deze spiegel uitgezet in het Zuider-Amstelkanaal (Amstelboezem) bleek lang ondergedoken te zitten in de Amstelveense Poel. Dat is twee schutsluizen door! De vis zwom daar tussen 2006 en 2010, waarna hij toch weer een sluisje terug nam en op Rijnlands boezem terechtkwam. Daar heeft deze klapstaart het kennelijk goed naar z’n zin want de ‘99226’ wordt praktisch elk jaar wel een keertje gemeld daarvandaan!
Voor mij persoonlijk is het hele SKP-gebeuren een groot en mooi avontuur waar ik geen genoeg van kan krijgen. Laten we hopen dat we SKP met z’n allen levend houden! Dus vooral blijven fotograferen die (spiegel)karpers bij de uitzettingen in open water en natuurlijk blijven melden, maar dat doen jullie gelukkig al!
Proost!
(In de Nieuwsbrief van de BVK (voor leden en geïnteresseerden) binnenkort meer aandacht voor het vijfde lustrum van de SKP’s op open water).
Joris Weitjens
Meldingen in de wacht!
De tijd dat we karpervissers stalkten voor linkerflanken van spiegelkarpers ligt al even achter ons. Hoewel het in de aard van de matcher zit om zoveel mogelijk meldingen te verzamelen, kunnen we het bij de Matching Community in deze periode van het jaar maar nauwelijks bijbenen. Karpervissers hebben ons gevonden en ervaren hoe leuk het is om iets meer te weten te komen over je vangst in open water. Reken maar dat we ons best doen om zoveel mogelijk meldingen op te volgen met een snelle match, maar dat is niet helemaal realistisch. Zeker niet als het gaat om oudere, kale spiegels die rondzwemmen in een gebied waar tussen 2005 en 2015 bij gebrek aan beter vrij massaal dezelfde kale vissen zijn uitgezet. Die karpers wegen nu vaak tussen de 15 en 23 kg. Best ongelooflijk, maar dat is dus tegenwoordig de maat vissen die ons matchers het meeste hoofdbrekens kosten. Karpervissers zelf moeten er ook nog een beetje aan wennen. Ze kunnen haast niet geloven dat er zoveel verschillende grote spiegels rondzwemmen.
Connear de Koning met recent gemelde gigant van de benedenrivieren: matchtijd 3 uur; resultaat nul…
Ja, we zien heus dubbelingen bij die zwaargewichten, maar relatief weinig en een match met een plankfoto is gewoon geen sinecure. Hoewel we die plankfoto’s inmiddels aardig gesorteerd hebben, zal je toch eerst in de goede map terecht moeten zien te komen en dat is nog verrekte lastig als je weet dat migratie van 50 km en meer aan de orde van de dag is. En ook al ben je in de goede map dan ontkom je bij die kale jongens bijna nooit aan het foto voor foto bekijken en dat kost veel tijd!
Lang verhaal om melders te laten weten dat we hun meldingen niet vergeten zijn en dat we altijd eerst een eerste snelle poging doen, maar als dat niet gelukt is, belanden de vangstfoto’s op de stapel: ‘voor wanneer de meldwind gaat liggen’.
Instant-matches maken we overigens gelukkig nog genoeg. En ja ook van kale vissen, maar dan in watersystemen waar SKP’s zo verstandig zijn (geweest) om te variëren in uitzettypes. In bijvoorbeeld Schermerboezem zijn voor het eerst in 2021 weer eens kale (Peschkes) spiegels uitgezet. Het matchen daarvan is totaal geen probleem omdat je binnen de kortste in de goede sorteermap zit en dat is de sleutel tot een snelle match.
Bijzondere meldingen
Ondertussen rollen er bij de Matching Community de fraaiste matches uit. Wat te denken van een in 2000 in de Westlandgracht uitgezette Valkenswaarder die afgelopen maand voor de allereerste keer werd gemeld bij een van de best gemonitorde SKP’s van Nederland: het AHV-SKP! Het is op open water natuurlijk altijd mogelijk dat zo’n vis lang ergens heeft vertoefd waar niet wordt gevist, maar de vangplek lag op een modale 15 km van het uitzetpunt in een gebied waar veel wordt gemeld. Het lijkt hier om een zeer moeilijk vangbare karper te gaan. Een karper die achteraan komt sloffen bij voerplekken en eerst de kat uit de boom kijkt, in plaats van zoals veel van de vaak geziene (vaak goed doorvoede) stamgasten zich gelijk uitleven op al dat extra’s. Sowieso dus een knappe vangst van Burak Bayrakceken, een van de vele melders die ons het afgelopen jaar heeft weten te vinden.
Burak met een fonkelnieuwe match van een 25 jaar oude Valkenswaarder (Westlandgrachter) van open water. Matchtijd 2 minuten…
Veel meer bijzondere meldingen publiceren we in de aankomende Nieuwsbrief van de BVK!
De ervaring leert dat het de komende periode qua meldingen iets rustiger wordt, veel karpervissers kiezen dan voor buitenlandse trips of voor afgesloten wateren. Voor degenen die het open water trouw blijven en nieuwgierig zijn naar de herkomst van de spiegelkarpers die ze vangen: wij blijven de hele zomer op onze post! Dus blijf ze vooral vangen en melden!
Joris weitjens
Matcher van het jaar in het zonnetje
Voor het bestaan van de BVK zijn meldingen van in open water gevangen spiegelkarpers cruciaal. Het is niet toevallig dat wij voortgekomen zijn uit het Centraal Overleg Spiegelkarperprojecten. Gegevens verzamelen is voor ons een tweede natuur en wat is er, juist ook voor een melder, mooier dan een match van een gevangen karper met een ooit gemaakt uitzetfoto!
Elke match werpt weer net een ander licht op bijvoorbeeld het gedrag van karpers maar ook op thema’s als groei, overleving en migratie van karper.
Lange inleiding om duidelijk te maken hoe belangrijk matchers voor ons zijn. Degenen die uren en uren besteden aan het opsporen van die passende foto in die uitdijende berg plankfoto’s. Zonder passie is het werken met zoveel plankfoto’s monnikenwerk dat je het liefst uitbesteedt. Bij de Matching Community zitten vooral karpervissers met hooguit een klein afwijking in hun karakter… Een beetje autisme doet bijvoorbeeld wonderen bij het (voor)sorteren van al die schubbenpatronen om het matchen te vergemakkelijken…
To the point: tussen de matchers van de MC zitten een aantal gasten die zelfs mij verbazen met hun doortastendheid en vooral hun doorzettingsvermogen. Ik verzeker je dat je zonder die eigenschappen op de map Friese Boezem heel snel afknapt. Een map met ruim 14.000 plankfoto’s en vermaard om de kale Carpfarmers en Duitsers. Stel je voor: 900 van die kale look-a-likes op 1 dag fotograferen en uitzetten in één meer (Slotermeer 2014)!
Wat was ik dan ook blij dat ik als matcher bij SKP Friese Boezem hulp kreeg van verschillende beginnende matchers, waarvan eentje gelijk opviel: Peter Bakker ging voortvarend van start en, belangrijker nog, werd steeds fanatieker en succesvoller in het matchen. Welke matcher vraagt bijna wekelijks of er misschien nog iets te matchen valt!
Terecht dus dat Peter Bakker de opvolger is geworden van supermatcher Ruud Wagner. We hadden Peter de prijs op de BVK-meeting willen uitreiken, maar dat zat er niet in en onlangs hebben we ‘m z’n trofee van matcher van het jaar opgestuurd. Een miniatuurtje van een spiegelkarper. Ik ben er bijna zeker van dat Peter bij het zien van dat miniatuurtje gelijk dacht: klustertje schubben midden op de flank: vermoedelijk Tsjech Corten 2015…
Op ons verzoek schreef Peter Bakker een stukje over zijn carrière als matcher bij de MC. Misschien inspireert het je om ook mee te helpen met matchen! Om teleurstellingen te voorkomen zou ik z’n stukje goed lezen…
Joris Weitjens
Door de ogen van een matcher
Het is al even geleden dat ik mijn eerste spiegelkarpers via spiegelkarpermelden@outlook.com meldde bij de Matching Community. Zo’n vangstplankfoto met een verhaaltje in je mailbox krijgen is wel echt een kick. Helaas bleken ze niet allemaal gelijk te matchen. ‘Te weinig matchkracht’ liet Joris weten. Na wat heen en weer gemaild te hebben, en waarschijnlijk door mijn enthousiasme, zei Joris: “Probeer het zelf eens anders.” Na de integriteitsverklaring te hebben getekend kreeg ik toegang tot map 03 van de Matching Community: Friese Boezem.
Mijn eerste match was van een makkelijke karper van Corten, waarvoor de map waar de matchende plankfoto in stond mij ingefluisterd werd door Joris. Ik dacht: dit is het! Makkelijk zat.
Mijn eerste match
De vangstfoto’s mocht ik vanaf toen zelf matchen, terwijl Joris in eerste instantie de – zoals hij zelf zei – moeilijke zou doen. Na wat gestuntel heen en weer ging langzaam het niveau omhoog. Ik zag al snel een ‘zoekmap’ staan. Hierin stonden verschillende vangstfoto’s, onder meer van vangsten van mijzelf met behoorlijk kale spiegels. Ik besloot om mij hier vol op te storten. Vooral door me wegwijs te hebben gemaakt in de migratie van karper in de uitgestrekte boezem, leek het steeds beter te gaan. Meest frappant vond ik dat ik op zoek naar een specifieke match mijn brein, scrollend door de ruim 14.000 plankfoto’s van de Friese boezem, ineens als vanzelf halt hield bij een bepaalde plankfoto die een match bleek te zijn met een eerdere vangstmelding die ik daarvoor maar niet kon matchen! Een soort fotografisch geheugen. Nooit gedacht dat ik dat zou hebben!
De laatste maanden gaat het een soort van vanzelf. En Joris, ‘de leermeester himself’, valt zo af en toe van verbazing in verbazing. Niet alleen de kennis van de migratie van de projectspiegels zorgt dat ik snel naar een match kom ook het voorsorteren op de beschubbing zoals Joris dat al vanaf het begin heeft gedaan, scheelt enorm in de gemiddelde matchtijd die ik nodig heb om een match te maken.
Lastig vind ik het wel om een vangstfoto op tijd opzij te leggen Je wil het liefst melders bedienen met een plankfoto, maar soms zit het er echt niet in. Bijvoorbeeld omdat het er eentje is van een niet fotograferend buurproject (Groningen).
Een kale spiegel die lang in de zoekmap stond
Integriteit staat bovenaan bij de Matching Community. Het matchen in eigen regio als actieve karpervisser is dan niet superhandig. Het beperkt me behoorlijk in mijn stekkeuze, want hoe integer kan een andere karpervisser mij nog zien als ik hetzelfde water bevis waarvan hij de vorige dag een melding heeft gedaan? Ik probeer daar zo open mogelijk mee om te gaan en ik vis nooit (meer) op gekende stekken. Het matchen is me te lief geworden om daar enig risico mee te nemen!
Matcher van het jaar!
Het is voor mij een eer om matcher van het jaar te zijn. Anderzijds, is elke matcher die zo gek is zich scheel te turen naar de plankfoto’s er eentje. We hebben allemaal wat geks en zien vangsten door een “MC bril”. Schubje hier schubje daar. Dus wat mij betreft is ons hele team: ‘matcher van het jaar’!
Tot slot toch nog even een oproep: ik hoop dat steeds meer karpervissers de Matching Community weten te vinden en dan vooral in Friesland. Niet alleen vanwege het plezier voor melder en matcher, maar ook omdat matching en de gegevens die dat oplevert de basis is van uitzetprogramma’s van SKP Friese Boezem!
Peter Bakker
Paai 2023
De karperpaai is elk jaar weer anders. Zowel qua intensiteit als wat betreft locatie en tijdstip. Vooral op open water waar de dynamiek nu eenmaal groter is dat in een afgesloten stilstaand water. Anders dan we vaak aannemen is het zelfs zo dat karpers, althans in de lage landen, lang niet allemaal en altijd deelnemen aan de paai. Het valt bijvoorbeeld menig karpervisser op dat het gemiddelde gewicht van paaiende karper een stuk lager ligt dan bij de vangsten! Juist die grotere karpers lijken vaak niet eens mee te doen aan het feest. Hom en kuit worden dan weer opgenomen door het lichaam. Met een grillig en koud voorjaar als we nu hebben zou dat weleens eerder regel dan uitzondering kunnen zijn. Toch is er hier en daar wel degelijk al gepaaid.
Filips observatie
Alweer drie weken geleden kregen we van inmiddels voltijds ‘vogelaar’ en natuurkenner Filip Matthys een intrigerende foto van ogenschijnlijk paaiende karpers in het overstromingsgebied van de IJzer. Ja, als vogelaar kom je ook nog eens ergens! Dit waren de indrukken van de man die we node missen bij de BVK.
“Mijn aanvoelen is dat we (ik toch…) veel te lang gedacht hebben dat de watertemperatuur allesbeslissend was om karper aan het paaien te krijgen. 20°C was zowat de omschakeltemperatuur.
Andere triggers zijn ongetwijfeld: het aanwezig zijn van geschikt paaisubstraat, zonlicht, de (erg dichte) nabijheid van soortgenoten en vitaliteit (lees in dit geval: voldoende en gevarieerd voedsel in de aanbieding).
Gisterochtend gaf de thermometer 3°C aan, in de namiddag was dat zo’n 12 à 14°C. Met zekerheid onvoldoende voor die grens die we wel vaker op 20°C leggen.
De karpers zullen primair het overstromingsgebied zijn opgezwommen omdat daar de feestdis rijkelijk werd geopend. Voedsel à volenté! Tel daar het ondiepe water, zonlicht en de aanwezige vegetatie bij op, en je komt al een heel eind. Wanneer karpers dan ook nog eens tegen elkaar aan gaan zwemmen (mogelijk zwemmen ze allemaal door smalle traktorsporen omdat het daar tien centimeter dieper is), is het feest compleet. Herinner je nog dat Kim Corten. vertelde dat ze in april de voederautomaten uitzetten nét om dat tegen elkaar aan zwemmen – gevolgd door paaien – te vermijden in de betonnen bakken?
Het zou me trouwens niet verwonderen dat het gisteren alleen maar ‘oefenen’ was, zonder dat er sprake was van ei-afzetting”
Filip Matthys
Paaisucces
Hoe dan ook, drie weken later is duidelijk dat de paai dit jaar nog rommeliger verloopt dan normaal al het geval is. Door de vele regen van de afgelopen maand staan de rivieren hoog en staan best veel uiterwaarden onder water. En ondanks de lage watertemperaturen is dat dus een enorme trigger om te gaan paaien. Riviervisser Ronny Kivit maakte afgelopen week dit filmpje op de uiterwaarden van een van onze grote rivieren. Ook hier was er weinig warmte voor nodig om een bonte stoet aan karpers op de been te brengen voor een paaifestijn.
Er is nog een ander element dat een bijzondere rol speelt bij deze schijnbaar opportunistische keuze voor tijd en plek: het paai- en opgroeisucces! Dat succes is bij karper in ‘normale’ omstandigheden namelijk vrijwel nihil. Zowel eitjes als broedjes vallen dan massaal ten prooi aan van alles en nog wat, vooral aan allerlei soorten vissen. Dat is dus anders in de uithoeken van overstromingsgebieden, waar karpers niet zelden als eerste en enige vissoort tot paai komen. Hier komt de kracht van karpers goed van pas! Ze ploegen zich naar gedeeltes van het water waar vrijwel geen anderen vissen komen. Ideaal voor het uitkomen van de eitjes en de opgroei tot karpers die groot genoeg zijn om uiteindelijk terug te keren naar de rivier.
Wat dat betreft mogen we met alle verbeteringen aan de meer natuurlijke inrichting van onze waterlopen best goede hoop hebben dat de negatieve trend van karper in rivieren en mogelijk ook boezemsystemen langzaam wordt omgebogen en de rivierkarpers zich in de toekomst ook zonder onze uitzettingen kunnen redden. Andere vraag is of we dat ooit helemaal willen, verslingerd als we zijn aan die prachtige kweekkarpers van tegenwoordig…
Joris Weitjens
