Viskweekcentrum Valkenswaard

De (plaats)naam Valkenswaard zal wel altijd een bijzondere betekenis houden voor iedereen die iets van kweekkarper weet. Sinds het begin van de vorige eeuw tot nu is hier karper geteeld en opgekweekt. Anno 2020 is er nog weinig over van de glorietijd van karperkweek. De grote vijvers in het gebied zijn natuurgebied geworden en op het terrein bij Leende staat een grote broedhal waar vooral visproeven met voeders worden gedaan. In 2019 is Viskweekcntrum Valkenswaard overgenomen door voerfabrikant Coppens. In het 11 ha groot vijvercomplex bij de broedhal worden op dit moment voornamelijk vijvervissen gekweekt.

Vanaf de tijd dat Viskweekcentrum Valkenswaard nog in handen was van de OVB tot 2019 werden er elk voorjaar tenminste twee ouderdieren afgestreken en de karperbroedjes in de hal ‘voorgestrekt’ tot ongeveer 15 cm. Van deze vingerlingen waren er elk jaar plenty. Deze vingerlingen werden massaal verkocht aan andere (op)kwekers, tuincentra, beurzen en particulieren. Spiegelkarper was vanaf circa 2000 het belangrijkste karperproduct voor Viskweekcentrum Valkenswaard. Daarnaast heeft Van Mechelen lang gewerkt aan een volbloed Valkenswaard edelschub: een kruising van hoog gebouwde schubkarpers, nazaten van de bekende OVB-schubs.

Al in de tijd dat dit Viskweekcentrum nog in handen was van de OVB heeft COS/KSN en later de BVK invloed proberen te krijgen op het kweekproces van karper en dan met name op de gebruikte typen. Dat is maar ten dele gelukt. Belangrijkste resultaat voor ons was het inkruisen van de Villedonbloedlijn in 2005. Die directe kruising bleek een gouden greep. Het verhoogde niet alleen de groeikracht maar ook de weerstand van een Valkenswaardproduct. Helaas heeft het lang geduurd voor er weer zo’n mooi product uit de hoge hoed werd getoverd. Vaak bleken de Valkenwaardlichtingen in de kweekvijvers of na uitzetting toch weer onvoldoende levensvatbaar. In vergelijking met het gemiddelde consumptietype laat de groei van Valkenswaardlichtingen door de jaren heen ook vaak te wensen over.

Vanaf 2016 maakte het Valkenswaardtype een verrassende comeback met drie jaar op rij een mooie en vooral ook opvallend grote oogst. Met name Vandeput was zeer succesvol met het opkweken van de vingerlingen afkomstig uit de broedhal in Valkenswaard.

De eerste (geslaagde) kweek van Valkenswaarders nieuwe stijl (2013) zoals onder ander door Vandeput gestockt in eigen kweekvijvers

De eerste (geslaagde) kweek van Valkenswaarders nieuwe stijl (2013) zoals onder ander door Vandeput gestockt in eigen kweekvijvers

Als je kijkt naar het uiterlijk van de Valkenswaardspiegels 2016-2018 valt op dat niet alleen de beschubbing rijker en eenvormiger is dan voorheen, maar ook de bouw van de Valkenswaardspiegel is veranderd. Dit nieuwe Valkenswaardtype is meer gedrongen met soms zelfs een atypische knik achter de kop. Opgroeiomstandigheden zullen daarin zeker een rol spelen, maar in onze ogen is het wel zeker dat er na 2013 (gelukkig) weer ander bloed is ingekruist.

Afvissen van de vijvers van Viskweekcentrum Valkenswaard - Mei 2019

Afvissen van de vijvers van Viskweekcentrum Valkenswaard – Mei 2019

In mei 2019 is de vijver met ouderdieren leeggemaakt en verkocht aan EDKO-VIS en hengelsportvereniging GHV-Groene Hart. Tussen de circa 75 ouderdieren bleken ook enkele kale consumptievissen (Villedonners?) rond te zwemmen. Helaas bleken succesvolle typen (zoals de ouderdieren van de rijenkarpers uit 2001 en die van het type uit de jaren ’90) niet meer aanwezig.

Ouderdieren van het Valkenswaardtype nieuwe stijl

Ouderdieren van het Valkenswaardtype nieuwe stijl

 

Een atypisch ouderdier (ogenschijnlijk bloedlijn Villedon) uit de ‘ouderdierenvijver’ in Valkenswaard mei 2019

Een atypisch ouderdier (ogenschijnlijk bloedlijn Villedon) uit de ‘ouderdierenvijver’ in Valkenswaard mei 2019

Goed voor ons is dat de recent voor afstrijken gebruikte ouderdieren niet verloren zijn gegaan voor toekomstige kweek en onder andere bij EDKO-VIS zijn ondergebracht. We zullen zien of en hoe deze legendarische bloedlijn, die je gerust als cultureel erfgoed mag bestempelen, een vitaal vervolg kan krijgen.

 

Viskweekcentrum Valkenswaard

 Bronnen en relevante artikelen

FacebooktwittermailFacebooktwittermail