Verklaring van termen

Rassen/bloedlijnen/uitzettypen

Spiegelkarper is een verzamelnaam van een verschijningsvorm van Cyprinus Carpio die sinds de late middeleeuwen wordt gekweekt. Bij de teelt van spiegelkarpers zijn verschillende rassen en bloedlijnen ontstaan. Bekend is bijvoorbeeld het Gallicische ras, de Aischgrunders, en het Hongaarse ras. Het is zeer de vraag of deze rassen nog ongemengd bestaan. Door kruisingen is er een wijdvertakt scala aan bloedlijnen ontstaan. Ook een bekende bloedlijn als het Valkenswaardtype is door kruisen ontstaan en door nieuwe kruisingen vertakt in nieuwe bloedlijnen.

Kruisingen binnen een bloedlijn leiden tot de uitzettypen die we in dit overzicht beschrijven en beoordelen. Soms beslaat zo’n type niet meer dan één uitzetlichting, meestal gaat het om een groter aantal lichtingen van in het kader van SKP uitgezette spiegelkarpers in Nederland en België.

Waar staat k3 eigenlijk voor?

K staat voor karper. Het cijfer erachter voor het aantal zomers dat de karper de tijd heeft gekregen om te groeien. Het groeiseizoen van karpers in onverwarmd water loopt van ongeveer april/mei tot december. Groei koppelen aan maanden of jaren geeft daardoor vaak een vertekend beeld. Een in november 2010 uitgezette vis die in mei 2012 wordt gevangen heeft in die ruim 18 maanden dus niet meer dan één groeiseizoen achter de rug.

(Groei)stagnatie

Bij een uitgezette k3 karper is na circa 5 groeiseizoenen de snelle groei er zowel in lengte als in gewicht in de regel uit. Zeker in open water waar ‘bijvoedering met boilies’ een bescheiden rol speelt. Van stagnatie is sprake als in de opvolgende groeiseizoenen er minder dan 500 gram of 1 cm bij komt. In open water treedt stagnatie op bij gemiddeld circa 10.000 gr, echter zijn er behoorlijke verschillen tussen uitzettypen.

Algemene beoordeling geschiktheid

Een uitzetkarper is volgens de BVK perfect geschikt voor een SKP-uitzetting in open water als:

  • de overleving (afgemeten aan terugmeldpercentage) in open water goed is
  • onbeschadigd en in goede conditie is, en vrij van ziektes is
  • de karper goed gebouwd is; dus geen vergroeide ruggengraat, misvormingen in staartwortel en vinpartijen (klapstaarten) heeft
  • de groei niet te snel stagneert
  • de spiegelkarper mooi beschubd is en tenminste individueel goed herkenbaar is
  • de aankoopprijs billijk is

Niet al deze criteria zijn even belangrijk. We zijn tot een gewogen oordeel gekomen. Het moge duidelijk zijn dat het geven van cijfers vaak meer impact heeft dan een beoordeling in woorden. Onze bedoeling is dat de SKP-verantwoordelijken snel een indruk kunnen krijgen van de geschiktheid van uitzettypen, zodat ze een verantwoorde keuze kunnen maken. Een tweede doel (waar we stiekem op hopen) is dat kwekers extra inzetten op hun mindere scores waar nog ruimte tot verbetering is en zo een beter/geschikter eindproduct kunnen afleveren.
Het mag ook duidelijk zijn dat zo’n cijfer een momentopname is. Zowel verbeteringen aan het product (de uitzetspiegel) als onze groeiende databank plus voortschrijdend inzicht relativeren de beoordeling. Het ligt in de bedoeling deze lijst jaarlijks aan te passen.

Als alles perfect is kun je als uitzettype op een 10 uitkomen.

Beoordeling voor open water

Vitaliteit

2

Uitzettoestand

2

Bouw

1

Groei

2

Beschubbing

2

Aankoopprijs

1

Geschiktheid

10

In onze ogen is een goede overleving het meest belangrijk. Je wil immers een bestand opbouwen of aanvullen. De (veld)kennis hierover neemt dankzij SKP-monitoring snel toe. Aan de hand van terugmeldpercentages gemeten over langere tijd van verschillende wateren krijg je een goede indruk van het effect van je uitzetting.

Met vitaliteit bedoelen we het vermogen van uitzetkarper om zich aan te passen aan een openwater-omgeving. Helemaal tevreden mag je zijn als een uitzetkarper in open water 20 jaar of langer in goede gezondheid (over)leeft. Voor de meeste uitzettypen hebben we nog te weinig gegevens om dat te concluderen. Toch blijkt dat met name de eerste twee winters ‘buiten’ cruciaal zijn in het aanpassingsproces (adaptatie), maar ook daarna (tussen het tweede en tiende jaar na uitzetting) is er bij bepaalde uitzettypen meer uitval dan je op voorhand zou verwachten.

Uitzettoestand, bouw en groei zijn min of meer gerelateerd aan overleving en daarmee is gewaarborgd dat het zwaartepunt van de cijfermatige beoordeling daar ligt.

De uitzettoestand van een karper is grotendeels terug te voeren op behandeling van kweker en leverancier. Globaal kun je zeggen: hoe minder handelingen, hoe beter. Daarnaast speelt de omgang met de karper tijdens opslag, vervoer en aflevering een niet te onderschatten rol. Opgemerkt mag worden dat we bij uitzettypes die in verschillende jaren zijn geleverd een ‘gemiddelde behandeling’ over die jaren is opgenomen. De tendens is gelukkig dat behandeling van karper voor de daadwerkelijke uitzetting beter wordt.

Er zijn voldoende aanwijzingen dat bepaalde afwijkingen in bouw niet bevorderlijk zijn voor het overleven in open water. Denk aan (extreme) klapstaarten/vergroeide staartwortels, grote afwijkingen in de ruggengraat en extreme buikigheid. Dat is de belangrijkste reden dat wij een meer gestroomlijnde bouw van spiegelkarper hoger waarderen.

Er zijn veel data beschikbaar over de groei van uitgezette spiegelkarpers. In open water is snelle groei in de eerste jaren na uitzetting normaal, maar de groei valt vaak eerder terug dan in afgesloten dun bezette circuitwateren. Zeker als daar veel wordt gevoerd. Goede groei en hoge maximum gewichten zijn heel leuk voor karpervissers maar zeggen ook iets over het aanpassingsvermogen van de uitzetkarper in het milieu waarin hij zwemt.

Beschubbing van spiegelkarpers is voor SKP’s van toenemend belang geworden. Hoe groter en meeromvattend het project, hoe meer plankfoto’s, des te lastiger individuen worden herkend. Dat blijkt helaas de nekslag voor de monitoring van veel SKP’s. Schaars beschubde spiegels krijgen om die reden een lage waardering van ons.

De aankoopprijs is traditioneel in euro per kilogram. Aangezien het bij uitzetten van karper draait om het aanvullen/opbouwen van een lang levend karperbestand is ook hier een relatie met overleving. Een goedkope partij karper blijkt duurkoop als de overleving slecht is! In de beoordeling van de aankoopprijs hebben wij dus ook de overleving verdisconteerd.

NB In de beoordeling hebben we niet de grootte van de uitzetkarper opgenomen. Bij alle typen zijn we standaard uitgegaan van k3 spiegelkarpers. Voor open water is een k3 vis tussen de 1200 en 2500 gram het meest ideaal in het licht van overleving en prijs. Van zowel jongere als (veel) oudere uitzetkarpers zijn de resultaten (overleving) in open water (veel) minder goed.

Grasduin willekeurig door de pagina met de verschillende uitzettypes.

FacebooktwittermailFacebooktwittermail