‘Herken je karper’: De uitslag!

Afgelopen weekend hebben heel wat karpervissers zich in onze stand op beurs Carp gewaagd aan de quiz: ‘herken je karper’.  In december schotelden we dezelfde quiz al voor aan bezoekers van de VBK-dag. Hoog tijd voor de uitslag en een korte evaluatie.

Een moeilijke quiz was het zeker. Evenzeer uitdagend als bedreigend. Lang niet iedereen waagde zich er aan. Chapeau voor degenen die dat wel deden en vooral voor de karpervissers met enige reputatie. Zelfs het feit dat anonimiteit werd gegarandeerd bleek vaak niet genoeg om die over te halen.

Wij hebben in ieder geval genoten van die ploeterende, peinzende en oogknijpende deelnemers. Foutloos zijn bleek bij deze quiz een onmogelijke opgave. Dat was zo op de VBK-meeting in december als ook afgelopen weekend op Carp.

In december scoorde Siel Goeman 9 van de 12 en nu in Zwolle werd er op zaterdag een 10 en op zondag een 9 van de 12 behaald. Alijn Danau (9) won de zondageditie in Zwolle en ik zag ook de naam Theo Pustjens (8) bij de beste. Op zaterdag won Timon (10) en kunnen we Dennis Scherjon(8) vermelden als goede tweede.

Voor degenen die het wat minder goed hebben gedaan, terwijl ze het gevoel hadden toch wel iets te weten van karpertypen een nuancering: Bij heel veel deelnemers zie je dat ze de kale vissen hebben verwisseld en dat is niet zo raar. Dan heb je dus meteen 3 fouten. Ook het onderscheiden van edelschub/verwilderde schub en OVB-schub was bepaald geen makkie en de wilde karper blijkt in werkelijkheid ook nog eens wat kweekbloed in zich te hebben…

Maar het was voor ons toch ook wel een eyeopener dat er best veel karpervissers rondlopen die geen idee hebben van herkomst en achtergrond van gevangen karpers. Velen interesseert het natuurlijk ook niet zo veel. Maar de ernst waarmee veel deelnemers probeerden goed te scoren en dan toch niet boven 2 goed uitkwamen, zegt ons dat we vooral door moeten gaan met voorlichting geven.

De schiftingsvraag was niet echt nodig, maar bleek al even pittig te zijn. Vrijwel alle kandidaten schatten de Villedonvis te hoog in. We zagen lengtes tot bijna 100 cm en gewichten tot 30 kilo voorbij komen! De vis (door mijzelf gefotografeerd en gewogen/gemeten) was echter slechts 76 cm bij 11.2 kilo.

De beste invullers kregen een lidmaatschap en een BVK-muts, maar waren zelf bepaald geen mutsen…

Volgend jaar treffen we elkaar bij de tweede BVK-quiz!

Verderop een beschrijving van de getoonde types.

Type Hongaars-Oostblok

Niet gemakkelijk om de kale buitenlanders uit elkaar te houden. Deze vis komt van de Belgische kweker Bijnens. Net als veel andere kwekers betrekt die vaak vingerlingen (tussen 7 en 18 cm) uit Oosteuropese landen zoals Tsjechië. Hongaarse kweeklijnen zijn daarbij al heel lang in zwang,. Ook bij z’n zelf gekweekte karpers maakt hij gebruik van een Hongaarse bloedlijn. Kenmerken daarvan zijn de kleine staart en ‘bultige’ bouw. Deze is wat gestroomlijnder uitgegroeid.

Type Duits-Gallicisch

Dit type is heel veel uitgezet in Nederland sinds 2000. Wordt geleverd via Viskweekcentrum Valkenswaard. Voornamelijk voor consumptie gekweekt , maar met eigenschappen die de vis voor uitzetting in open water behoorlijk geschikt maakt. In de regel robuust maar minder vaak buikig of bultig gebouwd. Dit is een iets hoger gebouwde Duitser.

Type Villedon

Villedonners hebben de naam pure vleesvissen te zijn met grote aanleg voor buikvorming. Ze zijn populair vanwege de uitstekende groeicapaciteit en overleving in de eerste jaren. Gretige en daardoor veel gevangen vissen. Op open water groeit een behoorlijk deel uit tot wat langere, niet overdreven ‘buikige’ vissen. Deze Villedonner uit 2002 is daar een voorbeeld van. Dit is de no. 1 van de quiz en we vroegen naar lengte en gewicht. Deze vis is door Rene Moolhuizen gevangen in hartje Amsterdam in september 2008 en woog toen 11.200 Bij 76 cm. Een van de vele instinkers…

 Type edelschub

Edelschub is de benaming voor gekweekte schubs zonder wild bloed. Hoewel de benaming vaak grote verwachtingen wekt bij veel karpervissers is het een gewone kweekschubkarper primair gekweekt voor consumptie. Het wilde bloed is er door de OVB ingekruist. Alle schubs gekweekt buiten Valkenswaard en voorheen Lelystad zijn edelschubs. Sinds 2005 worden er in Nederland beperkt edelschubs uitgezet. In België worden al van oudsher edelschubs uitgezet. De Duitse versie wordt ondermeer geleverd door Viskweekcentrum Valkenswaard, maar ook Carp Farm (Frankrijk) en Peschkes (Duitsland) leveren edelschubs. Deze op foto Is een Duitse versie. Ze zijn te onderscheiden van verwilderde schubs door de vaak hogere en bredere bouw en bij het Duits type (zoals dit voorbeeld)valt de lichtere kleur op.

Type OVB-schub

Het in Nederland meest uitgezette type tussen 1970 en 2000. Gekweekt door de OVB. Door inkruisingen met wilde karper zit er een variërend percentage wild bloed in deze vissen. Dat geeft de vis vaak, maar niet altijd, een vrij slanke bouw. De vraag was lang of dit type wel echt groot en zwaar kon worden. Dat blijkt erg mee te vallen. De (bekende) vis op de foto heeft de 25 kilo gehaald. De bronsachtige kleur zie je opvallend vaak bij dit type.

Type verwilderde schub

Verwilderde schub is een benaming voor alle niet gekweekte schubkarpers. Je hebt ze in alle soorten en maten, maar karakteristiek zijn de langgerekte types. Vaak zijn de staartpartijen flink forser ontwikkeld dan bij gekweekte karpers. Op open watersystemen veruit het meest algemene karpertype.

Type wilde karper

De wilde vorm van de karper is hoogstwaarschijnlijk op eigen houtje via rivieren ooit naar de lage landen gekomen. Zeer moeilijk te onderscheiden van verwilderde schubkarpers. De vis op de plank komt uit een polder (Westzaan) waarvan aanvankelijk werd aangenomen dat er zuiver wilde karpers rondwommen. Er zijn echter ook veel OVB-schubs uitgezet. Aan de staart (flappen over elkaar- een typisch OVB-kenmerk) te zien is het inderdaad een mengvorm, dus eerder een verwilderde schub. Geen schande dus om hier in verwarring te geraken.

Type Valkenswaard (jaren 1990)

Vanaf 1994 zie je weer meer spiegelkarpers opduiken bij uitzettingen in Nederland. Ze zijn daarmee het eerste resultaat van lobby van karpervissers die vanaf 1980 al waarschuwen voor uitsterven van spiegelkarpers. Deze vissen hebben hun opgroeifase doorgemaakt in netten in verwarmd water. Kenmerkend is de vaak (niet altijd) weelderige beschubbing, met vaak grote plaatschubben ‘linksboven’. Even opvallend zijn de ‘fouten’ in de staartlobben en staartwortel. Staartlobben liggen over elkaar heen en ‘klapstaarten’ zijn meer regel dan uitzondering bij dit type. Bij deze hangt de staart echter in het water…

Type Valkenswaard/Villedon-kruising

Een geslaagde kruising tussen een Villedonmannetje en een Valkenswaardvrouwtje. Geleverd tussen 2006 en 2008 met een prachtig palet aan schubbenpatronen in één lichting. Van bijna kaal tot volschubs. De grote plaatschubben zijn typisch Valkenswaard, maar liggen vaak wat minder diep in de huid. De staartvinnen zijn veel puntiger en minder ‘geaderd’ dan bij Valkenswaardspiegels.

Type Valkenswaard 2001-rijen

Een opvallende en succesvolle lichting Valkenswaardspiegels uit 2001 waarvan er heel veel in Nederland rondzwemmen. Uiteraard herkenbaar aan de rij schubben op de zijdestreep. Dat hebben alle vissen van deze lichting. Een behoorlijk aantal heeft extra schubben boven of onder de strakke rij. De staartpartij is gevoelig voor vinrot of andere aandoeningen. Dit is een ‘gaaf’ exemplaar.

Type wilde spiegel

Wilde spiegels is de (onze) benaming voor spiegelkarpers die buiten de kwekerij zijn geboren, en niet zijn uitgezet. Vaak hebben die een warrig schubbenpatroon (zoals bij deze ook), zelden kaal en een vrij slanke bouw. Op open water een vrij schaarse verschijning. In wateren waar in het verleden spiegels zijn uitgezet en de stand van jonge snoek klein is kom je er soms best veel tegen.

Type wilde rijen

Ongeveer hetzelfde verhaal als bij de wilde spiegel. Maar altijd een rij op de zijdestreep en ook vaak een dubbele rij. Komt relatief veel voor in grote watersystemen in Nederland. Het is zeker niet onmogelijk dat het nakomelingen zijn van de voor 1960 massaal uitgezette Heidemijkarpers waar veel rijenkarpers tussen zaten. Ze zijn te onderscheiden van de 2001-rijen door de afwijkende bouw, vooral het ontbreken van een knik achter de kop.