karpervijvers

Voorjaarssterfte

We beleven een voor de gezondheid van karpers uitermate ongelukkig jaar. Een winter met wisselende en relatief hoge watertemperaturen waardoor de karper niet in winterrust is gegaan en een voorjaar, waarbij de watertemperatuur lang onder de 15 graden is gebleven. Van herstel is dus nog nauwelijks sprake geweest. Dat merk je goed. De uitval onder karper is op veel wateren ver boven gemiddeld.  

Elk jaar in april heeft een deel van de karpers onvoldoende weerstand om te overleven

Zachte winter en koud voorjaar 

De situatie is heel goed vergelijkbaar met 2013 toen we ook tot eind mei moesten wachten op klimmende watertemperaturen (boven de 15 graden). Ook toen veel ‘oversterfte’ van karper in onze klimaatzone. Hoewel we de balans nog moeten opmaken en we als BVK vooral moeten afgaan op berichten in de media, is de omvang van de voorjaarssterfte nu groter dan bijvoorbeeld in 2013. Dat verbaast ons niet als je weet dat het grootste deel van die sterftes zich afspeelt in dichtbezette wateren. Speciaal ingerichte hengelvijvers bestonden aanvankelijk vooral in België en de zuidelijke provincies van Nederland, maar zijn thans ook populair (gemaakt) in Groningen en Drenthe. Uit vrees voor aalscholvervraat wordt daar tegenwoordig massaal karper voor gebruikt. Het is geen hogere ‘karperbeheerkunde’ om te weten dat waar een overbezetting aan karper is, er eerder problemen ontstaan. Karpers krijgen het daar in bijna elk voorjaar voor de kiezen, of ze nu worden bijgevoerd of niet.  

CEV-virus 

In het verleden was het het SVC (Spring Viraemia of Carp) dat in het voorjaar de meeste slachtoffers maakte. Tegenwoordig zien we steeds vaker het CEV-virus, dat de dodelijke slaapziekte veroorzaakt, opduiken. In wateren met een dichte bezetting aan karper kan dat tot massale sterfte leiden. Dat hoeven niet per se uitzetwateren te zijn. Ook in ondiepe polders (minder dan 1 meter diep) met semi-natuurlijke bestanden, waar de karperstand hoge dichtheden kan bereiken, slaat dit CEV-virus regelmatig toe. Zoals afgelopen maand in twee verschillende polders bij Amsterdam bleek. Hoe het virus daar terecht is gekomen is de vraag. Meest aannemelijk is dat overbodige (besmette) vissen vanuit vijvers daar zijn uitgezet. Het is werkelijk ongelooflijk hoe vaak dat tegenwoordig gebeurt. Niet alleen vissen, ook schildpadden, konijnen enz. worden ‘in de natuur’ gedumpt. Het lijkt een onuitroeibare gewoonte te worden zolang er geen alternatieven voorhanden zijn. Wellicht goed ook voor Sportvisserij Nederland en de BVK om mensen voor te lichten over de gevaren van dat dumpen van overbodig geworden vissen en andere huisdieren.  

Trieste aanblik van een door slaapziekte getroffen verwilderd karperbestand

Sterfte onder uitzetkarpers 

Ook onder pas uitgezette karpers is er deze uitzetperiode meer uitval dan normaal. Uit ervaring en berekeningen weten wij dat de uitval in het eerste jaar na uitzetting normaal al tot zo’n 30% oploopt.  Dat lijkt bij de 2020–lichting vooralsnog een stuk hoger te liggen. Naast genoemde ongunstige weersomstandigheden speelt ongetwijfeld mee dat door de coronamaatregelen veel uitzettingen zijn verschoven naar het vroege voorjaar. Uitzetkarpers komen in maart/april best vaak in vrij slechte conditie aan bij het water. De watertemperaturen zijn dan te hoog om in rust te gaan en te laag om op krachten te komen en bijvoorbeeld de wonden die zijn ontstaan door afvissen en vervoer te laten herstellen. Daarvoor moet immers het metabolisme van de karper goed op gang komen en dient er voldoende natuurlijk voedsel te zijn. Dat is er nog niet en zelfs eind mei vechten sommige uitzetters nog om in leven te blijven!  

De zon is inmiddels doorgebroken, de watertemperaturen stijgen en het aanbod van natuurlijk voedsel komt eindelijk op gang. Het zal genoeg moeten zijn om de voorjaarssterfte in het gros van de wateren te stoppen.  

Pas uitgezette karper. Zou deze het nog net redden?

Deze voorjaarssterfte leert ons vooral (weer) dat verantwoord karperbeheer soms vraagt om beheersing. We willen als hengelsport zo graag sportvissers bedienen met het gemakkelijk(er) vangen van een karper, maar uitzetten zou geen vanzelfsprekendheid moeten zijn. Denk er van tevoren goed over na en zet bij twijfel over de effecten liever niet of desnoods heel weinig uit!    

Joris Weitjens  

FacebooktwittermailFacebooktwittermail

Bezoek aan Kavitrans

In ons streven naar gevarieerde karperbestanden steken we als BVK regelmatig ons licht op bij karperleveranciers en karperkwekers waarvan wij denken dat ze uitzetprojecten iets te bieden hebben. Afgelopen weekend zijn we met drie man van de BVK (Ate Loonstra, René Moolhuizen en ik) op bezoek geweest bij Piet Kalkman van Kavitrans in Moordrecht. Kavitrans is gespecialiseerd in pootvis en vistransport.

Het verhandelen van pootkarper is een specialisme geworden van Kavitrans. Zij doen veel zaken met Sportvisserij Nederland. Zeker sinds Sportvisserij Nederland het inrichten van de bekende karpervijvers in Nederland stimuleert en initieert. Van die speciale karpervijvers is Kavitrans de hofleverancier. Het gaat dan om het leveren van voornamelijk kale k1 en k2 karpers, afkomstig van verschillende kwekers in Frankrijk en Oost-Europa. Overigens deelt Kalkman onze zorgen over de gezondheid en welzijn van karper in dergelijke overbezette vijvers.

Piet Kalkman met Joris en Ate voor een van zijn transportwagens

Piet Kalkman bleek het kweekwereldje, dankzij z’n jarenlange zoektocht naar geschikte kwekers en uitzetkarpers, goed te kennen. Net als Edwin van Egmond (EDKO-vis) heeft Kalkman een achtergrond als beroepsvisser. Dat komt goed van pas bij opslag en vervoer van levende karper, maar zo’n achtergrond roept ook vaak achterdocht en vooroordelen op. De KSN en BVK hebben in het verleden veel gewaarschuwd voor het kopen van uitzetkarpers van beroepsvissers. Het laatste wat we immers willen is dat karpers van open water worden weggevangen en verhandeld. Zowel EDKO-vis als Kavitrans leveren echter nagenoeg geen wildvang, maar bijna uitsluitend (bij afvissingen wordt karper soms verplicht verwijderd) uitzetkarper afkomstig van kwekerijen of uit eigen kweek.

Kalkman vertelde ons over de (flinke) uitdagingen van het (aan)sturen van buitenlandse kwekers om een goed product te kunnen leveren. Consumptiekwekers hebben wel wat aanwijzingen nodig in het behandelen van karper! Kalkman weet inmiddels ook dat grove beschadigingen leiden tot verhoogde sterfte na uitzetting. Bij opslag en vervoer dient te worden gewaakt over de waterkwaliteit in de tanks. Het liefst levert Kavitrans de karper direct van de kweker aan de klant. Gaandeweg heeft Kalkman veel bijgeleerd en wil (ook van ons) nog graag bijleren.

Hongaarse edelschubs

Kavitrans levert meer en meer ook aan SKP’s en andere grote uitzetprojecten. Dan gaat het vaak ook om minder doorsnee consumptiekarpers. Ze leveren bijvoorbeeld ook op beschubbing geselecteerde Duitse ‘beauty’s’. Bij de BVK is onze interesse in de producten van Kavitrans echter vooral gewekt bij het zien van Hongaarse edelschubkarpers die onder andere uitgezet zijn door SKP Leiden. Hoog gebouwde schubkarpers met vaak onregelmatigheden in het schubbendek. Dat laatste is vooral gemakkelijk voor het matchen.

Hongaarse edelschub van Kavitrans

Voor de BVK is het handig als de door Kavitrans-geleverde uitzettypen mee (gaan) draaien bij SKP’s zodat we de terugmeldingen ervan kunnen analyseren. De Hongaarse edelschubs worden al wat langer bij uitzetprojecten in Nederland gebruikt en daarvan verwachten we gauw wat resultaten te kunnen laten zien.

We gaan zien of en welk type uitzetkarper van Kavitrans een meerwaarde betekenen voor het huidige aanbod aan kweekkarper. Van de BVK mogen jullie verwachten dat we die producten kritisch en neutraal keuren op geschiktheid voor de (grotere) uitzetprojecten.

Joris Weitjens

FacebooktwittermailFacebooktwittermail

Opinie – Kijk op karpervijvers

Tijdens de BVK-meeting staat het onderwerp ‘karpervijvers’ op de rol. Niet meteen iets voor de BVK zou je denken. Wij richten ons liever op het beheer van open wateren, maar we willen het ook niet uit de weg gaan. Zeker nu er sprake van is dat te grote spiegelkarpers van die vijvers door worden geschoven naar groter water komt het wel heel dichtbij. De KSN nam afgelopen zomer al een standpunt in.

Ter ‘overdenking’ geeft Joris Weitjens op onze opiniepagina zijn persoonlijke mening over het beheer van deze vijvers.

Lees hier meer

FacebooktwittermailFacebooktwittermail