Oktober 2018 – De forens van KGO

2010. De laatste zaterdag van februari. Door een foutje in de communicatie heeft Bijnens zo’n 150kg karper te weinig aan boord van zijn vrachtwagen. Geen man of karper overboord, de zaterdag erop (maart intussen) staat het team vrijwilligers opnieuw klaar om de 150kg ‘inhaalspiegels’ uit te zetten. Tussen die 150kg zit projectspiegel KGO351. Een modale spiegel van 2,3 kilogram zonder opvallende schade of mankementen.

De 351, de modale spiegel van Bijnens

De 351, de modale spiegel van Bijnens

In oktober 2012 duikt de 351 een eerste keer op. Pieter Degrande weet ‘m te vangen op 5,1 kilogram. De foto’s van die vangst zijn helaas niet meer op te sporen, over het uiterlijk van de 351 in 2012 kan ik je dus niks vertellen. De vangstregio was toen Beernem, hoop en al 5km ten oosten van het uitzetpunt te Moerbrugge. Tot zo ver geen gekke dingen!
We maken een flinke sprong in de tijd! Voorjaar 2015. Willy Declercq weet in de Brugse regio (ten Westen van Moerbrugge, dus de andere kant uit) de 351 terug te vangen. Op de linkerflank is voor ’t eerst een deuk te zien. De oorzaak ervan? Daarvan hebben we raden! De rechterflank vertoont wat wondjes, maar hier schrikken we allang niet meer van bij het aanschouwen van een kanaalkarper. Goed voor 7,5 kilogram.

Wat kleine schade, niks ergs!

Wat kleine schade, niks ergs!

Voor ’t eerst die gedeukte flank

Voor ’t eerst die gedeukte flank

Datzelfde voorjaar (juni 2015) weet Brecht Bossuyt de 351 terug te melden vanuit Aalter. Opnieuw richting Oosten, uitzetplaats te Moerbrugge en Beernem (een eerdere vangstplaats) voorbij! Opvallend; opnieuw vertoont de 351 oppervlakkige verwondingen. Gemakshalve houden we het in juni op paaischade… In hoeverre belangrijk; 7 kilogram.

Paaischade (?) in juni 2015

Paaischade (?) in juni 2015

Exact een jaar later – juni 2016 – is Dimitri Waignein melder van dienst. Dimitri vist zijn uurtjes steevast in de Brugse regio, dus heeft de 351 een zoveelste keer rechtsomkeert gemaakt om opnieuw alles en iedereen voorbij te zwemmen tot in Brugge. Als een forens bijna! Tot mijn grote vreugd lijken de verwondingen dit keer mee te vallen. Echt groeien doet het beest niet, de weger stopt opnieuw op 7,5 kilogram.

Dimitri met de forens op Brugse grond

Dimitri met de forens op Brugse grond

April 2017. Een vierde melding van de forens. Het lijkt wel alsof de spiegel er zijn lol in heeft telkens de tegenovergestelde richting uit te zwemmen. En deze keer gaat hij hier wel erg ver in. Tot diep in het centrum van Gent. Vlotjes de provinciegrens voorbij! Voor ’t eerst ook een aanvaardbare gewichtstoename. Gunther Van Hove mocht 8,8 kilogram noteren.
Aan het begin van de 2018-zomer zorgt Arno Inghelbrecht voor de zesde melding. Het lijkt wel of de 351 voor zichzelf heeft beslist dat het welletjes is geweest, en terug naar huis gekeerd is. Zijn voorlopig laatste vangst is er immers eentje uit de uitzet-regio. En het gewicht? 7,5 kilogram. Een terugval. De schade die de eerdere meldingen vertoonden, hebben er inmiddels voor gezorgd dat de beschubbing aan de staartwortel bij de rechterflank helemaal hertekend is. Schubdeling door schade, niks nieuws onder de zon. Je zal dat rijtje van drie grote schubben op de rechter staartwortel maar als referentie nemen bij het screenen…

Al een gelukje dat we de 351 intussen ‘n beetje kennen!

Arno met de zesde vangst van de 351

Arno met de zesde vangst van de 351

 

 

Een volledig hertekend patroon…

Een volledig hertekend patroon…

Wat moet je nu met zo’n verhaal? Uit je vel springen van enthousiasme? Instemmend van nee knikken? Ongerust worden en billenknijpend wachten op een zevende melding?

 

Feit is dat hij (of zij) het al die tijd keurig wist te overleven. De opgenomen eiwitten gingen mogelijks (periodiek) naar wondherstel. Of met andere woorden; het generen van nieuwe cellen om op die manier minder vatbaar te zijn voor infecties van welke aard ook. Begrijpelijk dat moeder natuur deze functie verkiest boven groei en spieropbouw. Die achterop hinkende groei is dus het minste van onze zorgen, integendeel.

 

Om jullie helemaal gerust te stellen; het gemiddeld vangstgewicht van die lichting zit (anno 2018) ergens tussen de 10 en 12 kilogram. Geen obesitas voor deze lichting!

 

“En dat pendelgedrag, Filip, wat schuilt daar achter?”.

 

Karper is van nature een ondernemende vis die z’n bakermat vindt in vrij stromende rivieren. Heel vaak, niet altijd is er een link met de paaitijd. In april/mei gaat de karper op zoek naar geschikte paaigronden waarna de karper weer terugkeert op z’n schreden. Je kunt je ook voorstellen dat gestuwde wateren pendelbewegingen stimuleren. Ook uit het recente zenderonderzoek in het Noord-Willemskanaal blijkt dat maar een deel door schutsluizen gaat en behoorlijk veel karpers de trein terugnemen.

 

Het pendelgedrag van de forens leunt – in theorie – dus dichter tegen het normale gedrag van een karper aan dat het gedrag van een honkvaste vis. Dat pendelen over lange afstand kunnen karpers waarschijnlijk hun leven lang volhouden. Het in 1998 gestarte SKP-AHV heeft projectspiegels in haar gelederen die al bijna twintig jaar over grote afstand pendelen. Dat is alleen aan te tonen bij voldoende vangstmeldingen. Ga maar na: als de forens bijvoorbeeld alleen de laatste keer was gemeld had je geen enkele aanwijzing gehad voor grote migratiebewegingen.

 

Overigens leert het monitoren dat dat pendelen of ‘zoeken’ bij veel projectspiegels er snel uit kan gaan. Het lijkt wel of de karper de vele kilometers ineens beu is, het allemaal wel zo’n beetje gezien heeft. Waarna hij een leuk stekkie uitkiest, en daar zijn thuis vindt. Het liefst met schuilmogelijkheden, zuurstofaanvoer en een leuke voedselbron in de onmiddellijke omgeving. Vaak gebeurt dat binnen drie jaar na uitzetting. Maar het zou mij niet verbazen dat ook de forens ooit zijn domicilie vastlegt. En in dat laatste geval gok ik dat de uitzetplek daar niet zo heel erg ver uit de buurt zal zijn! Of zal het toch een geboren pendelaar zijn én blijven, zoals Joris denkt?

Als de slinger van een staande klok…

Als de slinger van een staande klok…

 

Filip Matthys en Joris Weitjens

FacebooktwittermailFacebooktwittermail