December 2013 – Kale Pappie

Wanneer je jezelf de opdracht geeft  dit jaar tenminste één projectspiegel in de Amstel te vangen, dan moet je er wel gaan vissen, nietwaar? De prachtige zomer brengt echter zoveel recreatiedrukte aan, in en op de Amstel, dat het voor een ‘rustminnende-uurtjes-visser-bij-daglicht’ niet te doen blijkt. Eind oktober krijgen mijn pogingen een doorstart.

Tijdens de eerste mooie dagen in juni zie ik Amstelkarpers paaien in een ondiep en begroeid zijwater. Het merendeel bestaat uit kleine- tot middelgrote verwilderde schubkarper. Zowaar zie ik ook spiegels tussen de verzamelde paairijpe karpers. De verhouding spiegel-schub schat ik 1 op 10. Er zwemmen spiegels tussen van al een ‘behoorlijk formaat’.

In andere zijtakken zie ik interessante visplekken en wat klinken ‘Holendrecht’ en ‘Bullewijk’  zwaar en log… De groene tentjes zijn hier niet van lucht. De Amstel zelf zal het dus worden. Ik vind het toch wel stoer worden om hier op karper te vissen. Voorbijvarende diepladers en na regenval stroomt het er echt en is het net ‘la Mossele’

In het stuk Amstel dat ik op het oog heb, dat buiten Amsterdam stroomt, heb ik rond gekoekeloerd. Ik heb er met een loodje gevoeld en gepeild. En eigenlijk niets buitengewoons ontdekt. Geen opmerkelijke verschillen die op hotspots kunnen duiden. Bij de eerste indrukken komt de Amstel in het groen me voor als een lange glijbaan voor de karpers. Ik kom niet veel plekken tegen waar karpers redenen kunnen hebben om te blijven rondhangen. Zouden het vissen zijn die in een dag tijd met gemak van Zorgvliet, net buiten Amsterdam, naar het verzonken eiland nabij Uithoorn 15 kilometer verderop zwemmen en weer terug? In hun tocht hebben ze nog alle gelegenheid om van de mosselbankjes te knagen, maar ik kan me vergissen.

Eind oktober vang ik bij de eerste poging een schub van 14-pond en een grote brasem. Ik vis stijf in de kant, want daar zie ik meerkoeten duiken en er staat anderhalve meter water. Steigers genoeg hier, helaas van hout gebouwd  dat dermate is beschermd tegen verrotting dat het nog zeker tien jaar karpers afstoot. Bij de tweede poging van ik mijn eerste projectspiegel van 20-pond bij 74cm. Missie geslaagd.

Een week later haak ik de volgende Amstelspiegel; 24-pond bij 84cm. Een oud uitziende vis. Ik verwonder me ook over de beschadigde rechterkant van de bek.  Mijn feestje vierend over mijn tweede Amstelboezemspiegel sta ik er niet te lang bij stil. Er moeten foto’s gemaakt worden. Maar het kale gerimpelde uiterlijk dan? Sommige karpers worden kennelijke snel oud in de boezem… Bij het terugzetten echter voel ik dat er iets niet helemaal klopt bij deze vis. Joris brengt soelaas.

Gerard Schaaf

Gerard Schaaf - Kale Pappie

Elke ‘matcher’ hoopt op een brainwave bij het zien van een spiegelkarper. Dit is zo’n cadeautje. Een seconde of 15 en het kwartje viel. Altijd leuk om het nobele streven van een karpervisser van het eerste uur te kunnen beantwoorden met een plankfoto.

 

Gerard Schaaf denkt dat er iets niet klopt bij deze spiegelkarper. Dat heeft ie goed gezien. Godzijdank komen dergelijke bekbeschadigingen zelden voor bij vissen van open water. Daarvoor wordt er te weinig en te netjes gevist. Dat rimpelige klopt ook niet met een ‘gewone’ projectspiegel. Zelfs de vissen van de eerste lichtingen (uit 1998) projectspiegels van de Amstelboezem zien er in de regel nog behoorlijk kwiek uit.

 

Dit is een van de ruim tachtig uit de Bosbaan (de karperput van Amsterdam en omstreken) afkomstige spiegelkarpers die bij een afvissing in maart 2007 – vanwege de belabberde toestand van de bekken – werden overgezet naar de boezem. Algauw stonden ze bekend als de Bosbaanpapegaaien, later verbasterd tot ‘Bosbaanpappies’. Die maatregel kon niet op ieders enthousiasme rekenen. Je vist niet in open water om veel gehaakte vissen te vangen. Eerder het tegendeel. Maar zeker nu blijkt dat de oude wonden nog aardig kunnen genezen is er meer begrip bij karpervissers.

 

Een knapperd is deze vis, nog los van de bek, niet. Gezien de geplooide huid vermoed ik dat deze vis op z’n laatst midden jaren 1980 is uitgezet, maar waarschijnlijk eerder. Het is duidelijk een ‘Oostblok- type’. Best opmerkelijk daar de uitzetbron ongetwijfeld de OVB is. Waar kwam dat ‘Oostblokbloed’ vandaan? Van eigen kwekerij of opgekocht van buitenlandse kwekers? We hebben nog lang niet overal antwoord op.

 
Eerdere vangst van de vis door Eddy Norder

De vis van Gerard Schaaf is een dankbare klant. Drie eerdere meldingen geven een aardig beeld van migratie en groei van deze vis. De vis is in maart 2007 uitgezet in de Schinkel achter het Olympisch stadion in Amsterdam. Tussen mei 2009 en mei 2012 wordt ie gemeld tussen Vrouwenakker en Ouderkerk; een stuk Amstel van circa tien km lengte. Een veel voorkomend migratiepatroon: na uitzetting flink zwemmen (ruim 15 km) om na een jaar of twee te settelen in een afgebakend deel van de boezem. Daarin trekken ze vaak rond of in dit geval pendelen ze met de seizoenen op neer.

 

Wanneer een mens van een jaar of 75 verhuist van de Sahel naar de States kun je verwachten dat ie uitdijt, maar niet dat ie een halve meter langer wordt. Dat is wel het geval met karper. Karpers (vissen) kunnen hun gehele leven in lengte blijven groeien. Toch is gebleken dat lang niet al die oude karpers zo goed reageren op hun verhuizing. Ze lijken vaak moeite te hebben met aanpassen aan de nieuwe omstandigheden, hoeveel beter die ‘voedselgewijs’ ook zijn. We zien bijna altijd veel uitval. Wel overlevende Bosbaanpappies ontwikkelen vaak een (ongezonde) hangbuik en andere vertonen juist nauwelijks enige groei. Dat is meteen ook een extra waarschuwing voor karpervissers die menen dat ze het lot van karpers in eigen hand moeten nemen! Overzetten is niet alleen asociaal het pakt vaak voor de karper minder goed uit dan je denkt.

 

Kale Pappie vormt daarop een van de positieve uitzonderingen. Het valt de vis aan te zien dat ie geniet van z’n oude dag. En wat is er mooier voor een oude karper om de zon in het water te zien schijnen; een karpervisser van het eerste uur te zien smilen aan de boezem.

 

Joris Weitjens 

 

FacebooktwittermailFacebooktwittermail