Ze zwemmen weer
We hebben op Facebook alweer heel wat uitzettingen voorbij zien komen de afgelopen weken. Prachtig beschubde spiegels en stoere kale spiegels en gelukkig ook wel wat vaker edelschubs op de karperplank. Peschkes, Corten en EDKO-vis zien we het vaakst als leverancier langskomen. Heb je een uitzetting gedaan met karpertypes van andere leveranciers/kwekers dan houden we ons aanbevolen voor informatie en beeldmateriaal van die leveringen.
Een van de vele uitzettingen van de afgelopen weken: hier aan de Maas
2021 Is met name in de lage landen niet het beste groeiseizoen geweest met een vrij korte koele zomer en veel regenval. Dat zie je ook terug aan de karpers op de plank. Wat minder vet en dus wat lichter dan je op grond van lengte mag verwachten. Ook krijgen we berichten dat de Tsjechen van Corten dit jaar wat meer beschadigd zijn dan voorgaande jaren. We nemen dit op met Corten maar weten nu al dat het proces van kweekvijver tot waterkant, zeker bij de geselecteerde Tsjechen, met onzekerheden wordt omgeven en zeker niet geheel door de leverancier kan worden gecontroleerd.
Overleving
We zullen zien of beschadigingen en/of een kleiner formaat deze keer consequenties hebben voor de overleving. We vertellen onze achterban waarschijnlijk niks nieuws dat je in de eerste drie jaar altijd flinke verliezen leidt, soms tot wel 60% van het aantal uitgezette karpers. Dat is de natuur. Het wordt pas alarmerend als je in het eerste jaar na uitzetting gelijk 80% verliest zoals in het eerste decennium bij de Valkenswaardlichtingen geregeld voorkwam. Dergelijke verliezen zien we gelukkig al een tijd niet meer. De gebruikte bloedlijnen van nu lijken een stuk beter bestand tegen het leven buiten de kwekerij. Sterker, je ziet karpers in die eerste paar jaar vaak snel opknappen en uitgroeien van vrij slanke vissen tot stevige karpers. Hoe dat per type zit kun je trouwens altijd rustig nakijken in onze lijst met uitzettypen.
Over een jaar of drie zullen we weten hoe deze nieuwe lichtingen het doen. Vol verwachting klopt ons hart…
AHV-uitzetting
In het weekend van 13 november ontving de AHV haar jaarlijkse karperleverantie. Deze keer was gekozen voor de Hollandse kweker EDKO-vis met een bestelling van 2/3 spiegelkarper en 1/3 edelschubkarper.
Edwin van Egmond waakt als een kloek over haar kuikens
Kwaliteit
Zonder meer een pré van EDKO-vis is het feit dat de karpers in de regel hooguit licht beschadigd zijn.. Ze zijn dan ook vers afgevist uit de peilvakken van een grote polder waar ze het laatste jaar van het opgroeiproces zijn ‘uitgehard’.
Opvallend was dit jaar de variatie in grootte bij de k3 spiegelkarpers en bij de AHV gemiddeld eerder aan de kleine kant voor k3’s (1.8 kg). Qua beschubbing overheerste het vertrouwde patroon met een of meer korte rijen met schubben. Wij hebben als BVK eigenlijk het liefst elk jaar een net ander patroon maar wat het kenmerkende is van de schubbenpatronen van dit jaar ontdekken we vaak pas bij het matchen.
Dergelijke (schilder)patronen, zoals bij deze levering van EDKO-vis, (b)lijken voor kwekers veel lastiger ‘te maken’ dan de bekende rijenpatronen
De edelschubkarpers zagen er robuust uit met dikke staartwortels. Met gemiddeld 2.3 kg een flink slag groter dan de k3-spiegelkarpers. Een verschil dat hoogstwaarschijnlijk te wijten is aan het feit dat edelschubs en spiegels het laatste jaar van opgroei in andere peilvakken van polderwater doorbrengen. Die van de spiegelkarpers waren waarschijnlijk dichter bezet.
Onderhoudsuitzettingen
Alle karpers (inclusief edelschubs dus) werden stuk voor stuk op de plank(en) gefotografeerd.
Edels op de plank
Daarna werden ze verdeeld over verschillende (tien) AHV-wateren. Voornamelijk over afgesloten (circuit)wateren als de Sloterplas, de Amstelveense Poel en de Bosbaan. Het ging steeds om onderhoudsuitzettingen waarmee de karperstand op peil wordt gehouden. Ook op het boezemwater is weer uitgezet. Het bestand op de Amstelboezem loopt langzaam terug door achterblijvende natuurlijke aanwas en het wegebben van het effect van de (grotere) uitzettingen tussen 1998 en 2003. Ook in de Nieuwe Meer, deel van Rijnlandse Boezem (4.500 ha), zien we door de jaren heen een lichte krimp in de karperstand. Dat compenseer je uiteraard niet met gemiddeld circa 40 uitzetters per jaar zoals wij doen, maar samen met de grotere SKP’s van Rijnlands Boezem Noord en Zuid (Leiden) leveren we toch een aanzienlijke bijdrage aan het gehele bestand. Karpervissers genieten op die boezem al jaren van de gevarieerde karperstand met tegenwoordig ook steeds meer echt grote karpers (20kg-plus) afkomstig van de oudere SKP-uitzettingen.
Onderhoudsdosis onderweg
Blijven(d) volgen
Hoewel we vertrouwen hebben dat deze nieuwe lichting het in de AHV-wateren goed gaat doen, kunnen we als uitzetters wikken wat we willen, de natuur (de leefomstandigheden van de karper) beschikt. Gelukkig maar dat het Spiegelkarperproject van de AHV na 23 jaar nog steeds draait zodat we ook deze lichting weer naar hartenlust kunnen volgen. We kunnen haast niet wachten op de terugmeldingen!
Spiegel van de Maand algemeen
Onze rubriek Spiegel van de Maand is er eentje om trots op te zijn, vinden we zelf. Verhalen met een mix van avontuur, informatie en altijd een wetenschappelijk sausje maar zonder grote pretenties. Dit houden we al vol sinds 2013!
Spiegel van de Maand De Vluchteling is een van de vele onvergetelijke verhalen over een projectspiegelkarper. (Kijk vooral nog eens op onze website rechtsboven in het menu!)
Hoe leuk we het ook vinden om zo’n Spiegel van de Maand uit te kiezen en op papier te zetten, het kost best veel tijd. Zeker als we steeds uit dezelfde bronnen moeten putten zoals het afgelopen jaar. Dit intro is dan ook gelijk een uitnodiging aan karpervissers, SKP-coördinatoren en matchers om goed om je heen te kijken of je niet een spiegelkarper of zelfs bijzondere schubkarper kent waar een mooi verhaal aan vast zit. Die verhalen kunnen over van alles gaan en hoeven niet per se binnen onze hoofdthema’s: overleving, migratie en groei te vallen. Liefst behandelen we (het gedrag van) karpers van open water maar dat is zeker geen voorwaarde. Als het je lukt om iets in elkaar te zetten van circa 400 tot 700 woorden dan schrijven wij als het zo uitkomt daar een kort commentaar op en dan hebben we weer een mooie Spiegel van de Maand. Zolang de Spiegels van de Maand vooral uit onze eigen kleine kring komen zal de frequentie van verschijnen afnemen en dat is best jammer met een rubriek met zo’n naam…
We slaan dit jaar daarom september even over in de hoop dat onze volgers dat gat opvullen. Ook voor november kunnen we nog een Spiegel van de Maand gebruiken! Deze van oktober is alweer een dankbare prooi voor Joris Weitjens.
Spiegel van de maand oktober: Klavertje
Als vrijwilliger bij een SKP gaan er bij een uitzetting vele karpers door je handen. Het blijft magisch om zo’n vis vele jaren later weer tegen te komen. Helemaal als dat in een heel ander deel van het water is. Zo’n ontmoeting creëert gelijk een extra band met zo’n vis. Zoals tussen Joris en de op beschubbing geselecteerde Duitser: Klavertje. Sinds 2004 zwerft deze vis over de wateren rond Amsterdam waar Joris ‘m in 2013 al eens tegenkwam. De karper leek lang ‘schrik te hebben’ van het Amsterdam-Rijnkanaal, maar toe Klavertje die schrik eenmaal overwonnen had lag de wereld open. Klavertje verscheen vanuit het niets op de oude visgronden van Joris: Naarden-Vesting. Of Klavertje daarmee klaar was om zich te settelen lees je hier.
Interview met Andres de Rouville
Als BVK halen we overal onze kennis en informatie vandaan om die vervolgens met jullie te delen. Het afnemen van interviews is een manier die we nog niet eerder hebben toegepast. Wat ons betreft is dit interview met Andres de Rouville het eerste maar niet het laatste interview. Het kan natuurlijk vooral aan Andres liggen maar wij zijn in onze sas met dit openhartig en informatief vraaggesprek.
Directe aanleiding voor dit interview vormen de overstromingen afgelopen zomer in Limburg. Andres viel daar als kersverse medewerker bij Sportvisserij Limburg met z’n neus in de boter. Wat is de impact van deze natuurramp op de karperstand? Uiteraard die van de overstroomde vijvers maar zeker ook op de karperstand van de riviertjes en uiteindelijk ook van de grote Maas. Andres schetst een reëel doch verrassend beeld van de gevolgen. Door een samenloop van omstandigheden komt ook het Oostvaardersplassen-vraagstuk ruimschoots ter tafel. Door goede samenwerking en doortastend handelen worden die overbodige OVP-karpers niet langer over de dijk in het Markermeer gezet maar gaan ze nu vooral naar vijvers in Limburg!
Dit en volgende interviews brengen we onder in het menu onder het kopje Artikelen.
Andres de Rouville is lang geen onbekende in de SKP-wereld. Deze geboren Amsterdammer lanceerde in 2008 een eigen website met de veelzeggende titel ‘Linkerflanken’. Hij was dan ook lang een van de beste melders bij het SKP in Amsterdam. In 2018 verruilde hij (voor de liefde) Amsterdam voor Limburg. Daar is hij sinds een half jaar werkzaam voor Sportvisserij Limburg. Geen saai begin als je bedenkt wat Limburg deze zomer qua waterhoeveelheden voor z’n kiezen heeft gekregen! Wat heeft dat voor gevolgen gehad voor de visstand in het algemeen en wat voor het karperbeheer voor de komende tijd? Genoeg te vragen dus aan Andres.
Fotografie bij SKP-uitzettingen
Het uitzetseizoen komt er weer aan. Karpers gaan, hopen wij, weer massaal op de karperplank om gefotografeerd te worden. We hebben aan dit onderwerp een heel verhaal gewijd op onze website. Voor nu wat tips aan de hand van nieuwe inzichten en de eisen van ‘het veld’: met name de Matching Community.
De mannen van de Matching Community zien vele duizenden of zelfs tienduizenden plankfoto’s langskomen op de OneDrive van de Matching Community en dan is het vaak een kwestie van heel snel scrollen en heel goed kijken om een match te kunnen maken. Bij dat scrollen is het extra prettig of zelfs bijna noodzakelijk dat de foto’s goed zijn! Vergis je niet, matchers zijn ook maar gewoon mensen en geven er gemakkelijk de brui aan als de plankfoto’s van slechte kwaliteit zijn. En als er een match is gemaakt is het ook wel heel prettig als de opslag van de gegevens eenvoudig en doelmatig kan. Ook daar valt winst te behalen bij de gemaakte plankfoto’s.
Waarschuwing vooraf
Hoe minder handelingen, hoe eerder de karpers zwemmen en des te beter dat is voor de overlevingskansen. Karpers kunnen zeer springerig zijn op de plank. Houd het daarom vooral laag bij de grond en gebruik onthaakmatten als buffer. De plank op een ton of tafel plaatsen is echt een slecht idee! Handig, met name bij het op de plank leggen van de karpers, zijn neopreen handschoenen, optimale grip en geen schrik meer voor prikkende vinstralen.
Met ervaren plankopleggers gaat het veel sneller en voorkom je onnodige beschadigingen
Door voortschrijdend inzicht laten de meeste SKP’s zowel meet-als weeggegevens op een kaartje op de plank terecht achterwege. Een centimeter op de plank plakken is voldoende om de lengte te weten en het gewicht is (zeker door matchers van de Matching Community) gemakkelijk te herleiden en de kleine verschillen zijn op een groeicurve van een jaar nauwelijks interessant.
Zet voor de plankoplegger liefst ervaren mensen in. Dat scheelt tijd en ongelukken!
Beeldvullend en scherp
Maak de foto praktisch beeldvullend. Dat voorkomt dat matchers steeds moeten inzoomen en niet snel kunnen scrollen. Er zijn SKP-coördinatoren die de plankfoto’s voor het plaatsten op de OneDrive prepareren en de foto’s ‘croppen’ maar dat is heel veel werk. Het is veel handiger als de fotograaf zorgt dat de afstand tussen lens en karper goed is. Het is uiteraard zo dat niet elke karper precies even groot is.
Bij sommige projecten zie je duidelijk progressie: links SKP Benedenrivieren 2013 en rechts 2020
Stel vooral scherp op de karper en naak gebruik voor de (automatische) zoomfunctie. Oefen thuis vooral even. Kijk ook bij je instellingen en weet dat je resolutie niet torenhoog hoeft te zijn voor een goede plankfoto. Voor plaatsen en werken/matchen op de OneDrive is een gemiddelde van 1 mb per foto ideaal.
Belichting en hoek
Licht kan weerbarstig zijn. Zeker in najaar en winter als de zon laag staat. Houd de karperplank uit de volle zon en voorkom vooral dat plank deels in de zon en deels in de schaduw staat. Desnoods maak je schaduw met een paraplu. Waak erover dat vrijwilligers niet steeds tussen een eventuele zon en de plank gaan staan en zo een schaduw op (een deel van) de plankfoto werpen. Flitsen is niet ideaal, maar is minder erg dan gedacht. Gebruik wel een goede flitser.
Zorg ervoor dat je recht op de vis fotografeert en niet onder een hoek! Dat geldt uiteraard ook voor vangstfoto’s beste melders… Vaak worden karpers gekanteld waardoor de essentiële schubben van de schubbenkam onder de rugvin niet zichtbaar zijn. Vooral bij kale spiegels is dat heel jammer want daar zitten de schubben die niet snel slijten!
Links: Geen ideale hoek Rechts: Rembrandt zou er blij mee zijn, matchers minder…
Edelschubs op de plank eisen meer van de fotograaf. Deze zijn prima beeldvullend gefotografeerd maar links ligt er ‘onderuitgezakt’ bij en dat bemoeilijkt het matchen!
Schone lens!
Een druppel op de lens is vaak funest voor de plankfoto. Neem als fotograaf een doekje mee en/of zorg voor afdekking van de camera. Kijk wel weer uit voor lichtverlies met paraplu!
Bij rijk beschubde is matching nog wel te doen met druppels op de lens maar bij kale luistert dat nauwer!
Karperplank: Geen donkere achtergrond!
Zwart absorbeert het licht. Wit is te wit maar lichtgrijs is perfect. Het grijs van duct tape zeg maar. Misschien liever iets lichter.
Met dergelijke plankfoto’s is het lastig scrollen!
Deze achtergrondkleur doet het ook erg goed. De schubben springen eruit!
Genoeg en duidelijke info op de plank
Zeker nu de matching vaak wordt uitbesteed aan de Matching Community is het handig voor zowel matching als voor opslag dat zowel de uitzetlocatie, uitzetdatum als het nummer van de vis goed leesbaar op de plank staat. Die nummers zijn zelden te groot en heel vaak te klein! Er zijn handige manieren om niet steeds het infopapier te verwisselen maar wel de nummering aan te passen. Met een telraam of ‘scorebordnummering’ zoals bijvoorbeeld bij tafeltennis wordt gebruikt.
Links: De karpercommissie van MidwestNederland kwam in 2019 met een voorbeeldige karperplank! Rechts: Mooie plankfoto maar de nummering is niet afleesbaar zonder inzoomen!
Let op het nummersysteem gemaakt van een oude multomap en geplastificeerde nummerkaartjes. Werkt prima!
De ultieme karperplank gemaakt door Niels Koetsier van SKP Gouda en klaar voor gebruik!
Samenspel tussen fotograaf ‘plankoplegger’
Overigens zit een deel van de kunst van een goeie plankfoto in het samenspel van fotograaf en ‘plankoplegger’. Een geoefende plankoplegger voelt meestal precies wanneer een karper gaat klapperen. Op het moment dat-ie voelt dat de karper kalm genoeg is spreidt ie z’n armen. ‘Klik’, en klaar voor de eeuwigheid!
Pascal Philippi als plankoplegger: magie of gewoon mazzel dat de karper net zo mooi poseert als de plankoplegger?
Voor alle SKP’s die komend periode gaan uitzetten: veel plezier en succes en houd ze netjes op de plank!
Het BVK-team
Stoppen Kavitrans
Afgelopen vijf jaar waren er verschillende SKP’s die uitzetkarper bestelden en geleverd kregen door Kavitrans van Piet Kalkman. Piet Kalkman stapte al in 2000 in de karperkweekwereld. Als toenmalige beroepsvisser zag hij mogelijkheden in Nederland, waar de vraag naar uitzetkarper snel steeg. Hij reisde door grote delen van Europa op zoek naar adressen voor geschikte uitzetkarper. Uiteindelijk vond hij enkele adressen onder meer in Frankrijk en Tsjechië waar hij jaarlijks voor uitzetting geschikte karpers afnam en eigenhandig naar Nederland vervoerde. In maart 2021 haalde Kalkman z’n voorlopig laatste partij karper op uit Frankrijk.
Achtergrond stoppen Kavitrans
Kavitrans leverde de afgelopen vijf jaar ook veel kleine (k2) karpers voor de inmiddels bekende karpervijvers, die naar voorbeeld van de succesformule in Engeland naar Nederland gehaald zijn. Laagdrempelig karpervissen in een afgesloten vijver met zoveel mogelijk kleine karpers op een klein oppervlak. Het maximaliseren daarvan gaat natuurlijk gepaard met tegenslagen: lees overmatige sterfte. Zeker als er onbekwaam wordt gehandeld. Als leverancier heb je weinig tot geen invloed op het gevoerde karperbeheer in het water waaraan je levert. Tegelijk word je er als leverancier van karper wel heel vaak en gemakkelijk op aangesproken als het mis gaat. Bij karpersterfte dus. Het is een publiek geheim dat de karpersterfte in die karpervijvers de laatste paar jaar aanzienlijk is geweest. Op z’n minst frustrerend voor Kalkman als hofleverancier van dit soort vijvers.
Met het leveren van dergelijke edelschubs maakte Kavitrans faam in de SKP-wereld
Aan de leveranties voor SKP’s beleefde Kalkman aanzienlijk meer plezier. Met de Hongaarse edelschubs maakte hij faam en toch was dat ook een proces dat niet zonder slag of stoot verliep. Als leverancier van karper heb je in de regel te maken met professionele kwekers die puur voor de consumptie kweken. Dan gaat het om een jaarlijkse oogst van vele honderden tonnen karper. Die consumptiekarper moet uiteraard aan andere eisen voldoen dan vrachtjes bestemd voor de sportvisserij en zeker voor SKP’s die elke karper op een plank leggen om te fotograferen en die karper hun leven lang volgen… Als relatief kleine afnemer heb je als kleine leverancier echter weinig tot geen invloed op de producten van grote consumptiekwekers.
Dat alles speelde mee bij het recente besluit van Kalkman om uit deze business te stappen en z’n spullen plus kennis en adressen over te doen aan viskwekerij Aquafarm van Anton Bijnens uit Zonhoven, België. Dat laatste is voor onze SKP’s goed nieuws want bestellingen gedaan bij Kavitrans worden overgenomen door Aquafarm. Je kunt dit jaar ook nog via de website van Kavitrans bestellen en die opdrachten worden overgenomen door Aquafarm.
Toch vinden wij het als BVK jammer dat iemand met kennis van zaken over zowel de kweekwereld als van de SKP-wereld als leverancier verdwijnt. We willen als BVK Piet Kalkman hierbij nog eens bedanken voor al z’n inspanningen. Het ga je verder goed, Piet!
Joris Weitjens
