Hoeveel zet je uit ?

Karperuitzettingen kennen een lange geschiedenis die volgens historische bronnen al begon in de Romeinse tijd. We hebben er zelfs de aanwezigheid van karper in het gros van de wateren in de lage landen aan te danken. In Nederland zijn de uitzettingen van karper ontstaan in een tijd dat ons binnenwater werd gezien als productiemiddel en vis als grondstof of opbrengst. De productie van binnenwater kon worden geoptimaliseerd door karpers uit te zetten. De karpers werden na een paar jaar opgevist en verhandeld. Dat gebeurde gewoon via rijkswege die daar een apart fonds voor hadden (Rijkspootvisfonds). Toen de hengelsport na de tweede Wereldoorlog snel opkwam en de beroepsvisserij op karper aan belang verloor werden uitzettingen meer en meer de zorg van hengelsportverenigingen (hsv-en). Die beheerden met name kleinere afgesloten vijvers en plassen en daar werd met lidmaatschapsgeld en bovendien met subsidie karper uitgezet. Aanvankelijk vooral k2 karpers maar vanaf 1965 veelal k3 karpers. Op de top was de vraag naar karper ruim 100.000 kilo per jaar. Op een ‘echt’ karperwater als de Bosbaan werd decennia (op verzoek van de leden) per jaar gemiddeld 1000 kilo karper uitgezet en dat op 20 ha water!

Teiltje Karper per jaarDoor hengelsportauteurs (Jan. B. de Winter, Jan Schreiner) werden de eerste vraagtekens geplaatst bij dit beheer. De KSN nam dat over en sinds het midden van de jaren 1970 zie je heel geleidelijk de invloed daarvan. Uitzettingen bleven in het algemeen fors, maar steeds meer wateren werden met rust gelaten. Het duurde een tijd voor er ruimte kwam voor nieuwe uitzettingen. Het was publicist en karperkenner Jan Junge die eind jaren 1980 niet alleen signaleerde dat beschermen en in stand houden van kleinere en marginale bestanden nodig is om te kunnen blijven vissen op grote karper. Hij droeg ook gelijk de oplossing aan: af en toe een ‘onderhoudsuitzetting’: een teiltje karper om het verlies door sterfte te compenseren. De enige manier om continuïteit te garanderen voor gewaardeerde karperbestanden. Dat teiltje per jaar wordt pas recentelijk vrij consequent toegepast in het karperbeheer en met succes.

Op grote open watersystemen, waar veelal sinds de jaren 1950 niet meer is uitgezet, kom je gezien het wateroppervlak niet weg met een teiltje. Zeker niet als je daarmee de anno 2000 vrijwel uitgestorven spiegelkarper wil behouden voor het open water.

Ijmeer - Ook hier beheer

Ijmeer – Ook hier beheer

Voor het opbouwen van een spiegelkarperbestand op grote watersystemen hanteert de KSN/BVK sinds 2001 een uitzetnorm van maximaal 1 kilo per ha per jaar uitgaande van een projectduur van 5 jaar. De opvolging/monitoring moet uitsluitsel geven over de precieze effecten van deze maatregel. In de praktijk werkt dat redelijk goed al is het best lastig om te bepalen hoe groot je bereik is met je uitzettingen. Moet je als je uitzet in het Hollands Diep ook het Haringvliet qua ha daarbij rekenen? Na 15 jaar SKP-en op open water kunnen we als BVK met name aan de hand van de kennis over verspreiding en migratie adviseren over waar, hoe en hoeveel uitzetten om een gewenst effect te sorteren. Valt het effect tegen en worden doelen niet gehaald dan is het raadzaam om de oorzaken te achterhalen. Er zijn vaak meer aanwijsbare factoren die het effect van karperuitzettingen op groot open water teniet doen:

  • Inferieure kwaliteit van uitzetkarper(lichtingen) en dus voortijdige sterfte
  • Niet ingecalculeerde benutting door beroepsvissers
  • Een veel grotere verspreiding van uitgezette karpers dan gedacht

De ervaring leert echter dat het effect van relatief bescheiden uitzettingen op uitgestrekte open watersystemen in de vangst van karpervissers vaak veel groter is dan vooraf gedacht. Daar zijn een aantal verklaringen voor:

  • Kweekkarpers laten zich veel makkelijker vangen dan verwilderde karpers
  • Nieuwkomers dringen de autochtone vissen weg
  • De aanwas van verwilderde karpers vertoont een negatieve trend

Schroom niet om de BVK om advies te vragen met betrekking tot het uitzetten van karper !

Relevante vragen met betrekking tot de hoeveelheid uit te zetten karper

  • Dien je op grote rivieren (bij voorbaat) rekening te houden met meer uitval onder uitgezette karpers?
  • Loop je met zeer grote uitzettingen geen extra risico op sterfte?
  • Hoeveel van de uitgezette karper op open water is wel aanwezig maar wordt nooit gevangen en dus niet gemeld?

 

 

 

 

 Bronnen en relevante artikelen

FacebooktwittermailFacebooktwittermail