Robert Paul Naeff – Karpers zakken

Inleiding

De directe aanleiding tot het schrijven van het volgende stukje is een recente vangst van een bekende SKP-karper met een afgebroken staartlob. Zo’n afgebroken deel van een staart is een verschijnsel dat we wel vaker zien bij karpers. Het is een soort beschadiging die een vis op verschillende manieren kan oplopen, maar in dit geval schijnt het tijdens het zakken gebeurd te zijn.

Nog altijd raken vissen onnodig beschadigd. Dit exemplaar van een druk beviste Franse karperput heeft tijdens een vorig vangst een deel van de staartpunt verloren

Ik wil beslist niet sentimenteel overkomen of roomser zijn dan de Paus, want in mijn jonge jaren was het voor mij en vele anderen ook heel vanzelfsprekend om karpers ’s nachts in een bewaarzak te stoppen om in de ochtend foto’s te kunnen maken en ik heb hierbij ook wel eens een vis beschadigd. Weliswaar onopzettelijk, maar toch. Ik weet natuurlijk net als iedere karpervisser dat bij het vangen van een vis en tijdens de behandeling na de vangst er altijd een kleine kans bestaat dat er iets misgaat. Dat is min of meer onvermijdelijk als je op karper vist en we moeten er ook geen drama van maken. Maar het moet gezegd: het zakken van een karper is een onnodige handeling die een risico voor de vis inhoudt en makkelijk vermeden kan worden. Daarom lijkt het mij goed om het er hier bij de BVK nog eens over te hebben. Het is natuurlijk zonde wanneer er mooie en gave vissen worden uitgezet dat die in latere jaren onnodig beschadigd of verminkt raken.

Tot ver in de jaren 1980 was een ‘tableautje bij elkaar vissen’ (ja ook voor de BVK’ers van nu) de normaalste zaak van de wereld. Zelfs jutenzakken werden nog lang als tijdelijke opslag gebruikt, zoals hier bij Joris Weitjens.

Positieve evolutie?

Als we praten over de behandeling van karper na zijn of haar vangst is er natuurlijk door de jaren heen veel verbeterd. De materialen en het gebruik er van zijn veel visvriendelijker en vanzelfsprekender geworden. Absurde taferelen van vroeger zijn gelukkig goeddeels verdwenen. Destijds gebeurden er soms van die dingen… Berucht is in dit kader de horrorfoto van een stel Fransen op Oriënt die hun gevangen karpers een week ‘opspaarden’ en de vissen uiteindelijk op een groot zeil uitstortten om zo een indrukwekkende ‘tableaufoto’ te kunnen maken. Het gevolg laat zich raden: overal losse schubben en vooral veel bloed…

Eigen keuze

In principe moet iedereen natuurlijk zelf weten hoe hij of zij met zijn gevangen vissen omgaat, maar ik stoor mij toch wel een beetje aan het feit dat er anno 2018 nog altijd karpers uren lang in bewaarzakken of retainerslings worden gestopt om daglichtfoto’s te kunnen maken en dat zelfs ‘bekende’ karpervissers deze handeling nog heel vaak verdedigen of zelfs aanmoedigen. Er zijn allerlei goede redenen te bedenken om zo langzamerhand te gaan stoppen met deze gewoonte van het bewaren van karpers. Ik wil niemand veroordelen, maar laten we proberen wat volwassener met onze karpers om te gaan en ophouden met het belang van een daglichtfoto zo te overdrijven dat een karper daarvoor urenlang gepest moet worden. We weten allemaal nu zo langzamerhand wel hoe een karper er uit ziet, ook een hele grote. Een flitsfoto voldoet prima om de herinnering aan een vangst levend te houden. Daarbij, als een vis in het donker is gevangen, is het feitelijk een vorm van geschiedvervalsing om een foto bij daglicht te maken…

Wat als…

Het is voor een karper natuurlijk nooit een pretje om gehaakt, gedrild en daarna op de kant gehesen, betast en opgetild te worden. Gelukkig is uit Duits en Canadees onderzoek gebleken dat als een vis snel na de vangst wordt teruggezet hij of zij daar weinig hinder van ondervindt en ook snel geneigd zal zijn om zijn normale dagelijkse routine weer te hervatten. Iets anders is het in de regel met vissen die uren lang in een zak worden gestopt. Afgezien van de schade die de karpers oplopen aan huid en vinnen en de aanslag op hun immuunsysteem blijkt uit het zojuist aangehaalde onderzoek dat de karpers in zo’n geval uren van streek zijn en veel langer nodig hebben om te herstellen.
Laten we eens kijken wat er gebeurt met een karper in een bewaarzak of retainersling. Nadat de vis is bijgekomen van het drilavontuur zal hij zich vaak tijden lang rustig houden, afgewisseld met periodes waarin hij probeert te ontsnappen aan het ding dat hem vasthoudt. Het stressniveau blijft daarbij alsmaar oplopen. Soortgelijk gedrag wordt ook onder water waargenomen bij vissen die vastzitten in een obstakel. Na een aantal pogingen om te ontsnappen stopt de vis om uit te rusten om vervolgens op gezette tijden steeds weer te proberen los te komen.
Terug naar de gezakte karper. De hele nacht dus oplopende stressniveaus en alsof dat nog niet genoeg is mag de karper – als ’s ochtends de zon flink aan de hemel staat en hij al flink wat beschermend slijm kwijt is geraakt – nòg een keer strijd gaan leveren. Iedereen weet: de bewaarzak kan niet zomaar uit het water worden getild. De vis gaat enorm tekeer en is ondanks enkele uitbraakpogingen in de nacht toch weer aardig uitgerust. Het stressniveau is dan weliswaar opgelopen, maar de spieren zijn niet meer verzuurd en de vis vecht dus weer op volle kracht. Als de karper in de bewaarzak dan eindelijk zo’n beetje uitgesparteld is, volgt de fotosessie waarbij de vis ook nog enkele keren tekeer kan gaan, onder controle moet worden gehouden en daarbij nog meer slijm verliest.

Karpers die zich vaak laten vangen lopen grote risico’s op beschadigingen. Deze zwaar beschadigde Franse riviervis van 16 kilo wist ik in 3 jaar tijd 4 keer te vangen. De eerste keer dat ik hem ving lieten zijn littekens duidelijk zien dat hij ook al bij andere vissers op de kant was geweest. De linkerkant vertoonde nog meer beschadigingen en een blind linkeroog.

In bijna alle beschreven fases tijdens en na een vangst is er een gerede kans op beschadigingen, maar na een nachtje in de zak worden die ‘kansen’ nog eens aanmerkelijk vergroot. Doordat de redelijk uitgeruste vis soms hard met zijn kieuwdeksel op de mat slaat kunnen de tere kieuwen er onder makkelijk gaan bloeden. Het meermaals verplaatsen van de vis van schepnet naar weegzak en van weegzak naar bewaarzak of retainersling en van daar weer naar de armen van de trotse visser doet de eerder gememoreerde slijmhuid ook geen goed. We hoeven elkaar geen sprookjes te vertellen. Wij zijn altijd weer blij als de vis na dit geworstel in de ochtend min of meer onbeschadigd wordt teruggezet. Een eventueel achtergebleven schub of plasje bloed wordt meestal heimelijk en met een blos op de kaken weggeveegd…

Doordacht verbod

Het is natuurlijk niet voor niets dat het zakken van gevangen karpers op commerciële wateren absoluut verboden is. De beheerders kennen de consequenties van karpers in bewaarzakken stoppen maar al te goed. Het is ook opvallend dat je maar weinig beschadigde of verminkte karpers aantreft op goed beheerde commerciële putten. En dat terwijl de karpers op laatstgenoemde wateren meestal vaker op de kant komen dan op publiek water. Karpers heel vaak vangen hoeft dus niet perse verminkte karpers te betekenen. Ik kan dat op mijn eigen water ook goed zien. Sommige vissen zijn al een keer of negen gevangen, maar dat is ze niet aan te zien. Ze zijn nog altijd puntgaaf en lijken wel ‘maagdelijk’ als ze voor de zoveelste keer op de kant komen.

Vier tips

Ik ben niet al te kritisch als het gaat om endtackle. Denk aan het type haken (al dan niet weerhaakloos) of welke soort loodsystemen of leader-materiaal ikzelf of vrienden willen gebruiken. Er zijn eigenlijk maar 4 dingen waar ik op let. Namelijk:

  • Na het landen de karper in het schepnet in het water laten hangen en de camera en weegapparatuur klaar zetten.
  • Voordat ik mijn net met de gevangen vis optil check ik de volgende zaken: Zit de haak niet door de karperbek en tegelijk in het net vast gehaakt? Ligt de vis mooi gestrekt onderin het net en liggen de vinnen strak langs het lichaam en niet omgeklapt?
  • Als de vis mooi horizontaal uit het water wordt getild, op wat voor onthaakmat of cradle komt de karper dan te liggen? Natuurlijk is iedere mat beter dan een betonnen oever, maar er zijn matten en cradles die zo dun, strak en/of hard zijn dat als een grote karper flink met zijn kop beukt hij bijv. makkelijk een bloedende kieuwboog kan oplopen.
  • Gelijk na het wegen, meten en foto’s maken de vis terug zetten met behulp van de weegzak.

Eerlijk geflitst

Deze manier van omgaan met de gevangen karpers werpt duidelijk zijn vruchten af. Op mijn water zwemmen zo’n 100 karpers en ondanks dat ze bijna allemaal meerdere keren gevangen zijn zit er geen enkel beschadigd of verminkt exemplaar bij! Veel mensen zijn van mening dat een flitsfoto niet mooi is en dat met name de grote vissen absoluut bewaard moeten worden voor de zo belangrijk geachte foto. Ik ben het daar niet mee eens. Flitsfoto’s geven een eerlijke indruk onder welke omstandigheden de vangst tot stand kwam en kunnen juist heel mooi zijn. Hierbij de link naar iemand die tips geeft voor wonderbaarlijk mooie flitsfoto’s. Kijk maar eens naar de resultaten.

https://www.carpology.net – How to take an awesome night shot

https://www.carpology.net/articles/features/how-to-take-an-awesome-night-shot

Je zou bijna de neiging krijgen je vissen te bewaren tot het donker is…

Robert Paul Naeff

FacebooktwittermailFacebooktwittermail